„Enterprise” przed wojną (1939) | |
Historia | |
Stocznia | |
---|---|
Położenie stępki | |
Wodowanie | |
US Navy | |
Wejście do służby | |
Wycofanie ze służby |
17 lutego 1947 |
Los okrętu |
złomowany |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność |
standardowa: 19 800 ton pełna: 27 500 ton |
Długość |
całkowita 252 m |
Szerokość |
25,3 m |
Zanurzenie |
8,8 m |
Napęd | |
4 turbiny parowe o mocy łącznej 125 000 KM, 9 kotłów parowych, 4 śruby | |
Prędkość |
33,6 węzła |
Zasięg |
8220 Mm przy prędkości 20 w. |
Uzbrojenie | |
8 dział plot 127 mm, 32–38 działek plot 20 mm (stan na 1942 rok) | |
Wyposażenie lotnicze | |
32 myśliwce F6F-3, 4 myśliwce F4U-1, 30 bombowców nurkujących SBD i 16 samolotów torpedowych TBF/TBM (stan na 1944 rok) | |
Załoga |
2920 ludzi |
USS Enterprise (CV-6) – amerykański lotniskowiec typu Yorktown, „The Galloping Ghost of the Oahu Coast”, „Big E”, „Lucky E”, „The Grey Ghost”, najliczniej udekorowany okręt drugiej wojny światowej, który odegrał kluczową rolę w zwycięstwie Stanów Zjednoczonych w wojnie na Pacyfiku 1941–1945. CV-6 był chronologicznie szóstym w kolejności amerykańskim lotniskowcem.
Okręt o wyporności standardowej 19 800 ton i długości pokładu 246,74 metra początkowo, został zwodowany 3 października 1936 roku w stoczni Newport News w Wirginii, przyjęty zaś do służby w United States Navy 12 maja 1938 roku. USS „Enterprise” (CV-6) był jedynym amerykańskim lotniskowcem, który – z przerwami na niezbędne remonty – prowadził działania bojowe od pierwszego do ostatniego dnia wojny na Pacyfiku i jedynym przedwojennym okrętem tej klasy, który przetrwał wojnę na tym teatrze wojennym. Został także jedyną jednostką typu Yorktown, który przetrwał wojnę.
Operując w składzie Floty Pacyfiku, 7 grudnia 1941 roku CV-6 nie znajdował się w bazie Pearl Harbor, dzięki czemu uniknął losu amerykańskich pancerników zniszczonych podczas japońskiego ataku na tamtejsze bazy wojskowe. Trzy dni później, bombowce nurkujące Douglas SBD Dauntless z jej grupy lotniczej zatopiły I-70 – pierwszy w tej wojnie okręt utracony przez imperium japońskie. Na początku następnego roku odegrał główną rolę w amerykańskich rajdach pierwszej połowy 1942 roku, zwieńczonych w rajdem Doolittle’a na Tokio. Z powodu wypadu na macierzyste wyspy japońskie nie wziął udziału w bitwie na Morzu Koralowym, był już jednak gotowy do największej bitwy 1942 roku, pod Midway. W starciu 4 czerwca, SBD Dauntless z eskadr VB-6 i VS-6 grupy lotniczej USS „Enterprise”, zniszczyły trzy z czterech lotniskowców Kidō Butai admirała Chūichi Nagumo.
Na początku sierpnia tego roku „Enterprise” ochraniał amerykański desant na Guadalcanal, zaś jego samoloty pokładowe zestrzeliły wówczas 17 maszyn japońskich. 24 sierpnia 1942 roku podczas bitwy u wschodnich Wysp Salomona „Enterprise” został trafiony trzema bombami, powrócił więc do Pearl Harbor gdzie przeszedł dwumiesięczny remont. Wziął następnie udział bitwie koło wysp Santa Cruz, gdzie ponownie został trafiony trzema bombami. Po tej bitwie został jednak tymczasowo jedynym czynnym amerykańskim lotniskowcem na Pacyfiku.
15 listopada 1943 roku natomiast samoloty torpedowe okrętu pod zmienionym oznaczeniem CV(N)-6, przeprowadziły pierwszy na świecie skuteczny nocny lotniczy atak torpedowy. W lutym 1944 roku „Enterprise” wziął udział w operacji Hailstone dokonując rajdu na największą japońską bazę morską poza samą Japonią w Truk. W czerwcu tego roku uczestniczył w bitwie na Morzu Filipińskim i związanym z nią „wielkim strzelaniu do indyków nad Marianami”. „Enterprise” kontynuował następnie działania aż do 14 maja 1945 roku, kiedy trzeci już kolejny atak kamikaze na okręt powiódł się, i okręt musiał udać się do Stanów Zjednoczonych na poważny remont, co zakończyło działania bojowe okrętu w wojnie.
Za swoje zasługi wojenne, „Big E” został udekorowany 20 gwiazdami battle star , jako pierwszy okręt w historii otrzymał także najwyższe amerykańskie odznaczenia wojenne przyznawane jednostkom wojskowym Presidential Unit Citation oraz Navy Unit Commendation. Uczyniło go to najliczniej udekorowanym amerykańskim okrętem w historii. Z uwagi na wkład „Enterprise” w pokonanie Japonii, po zakończeniu służby podjęto starania o zachowanie okrętu w charakterze pomnika. Starania w tym zakresie kierowane przez adm. Halseya okazały się jednak bezowocne i w 1958 roku „Enterprise” został sprzedany na złom. USS „Enterprise” (CV-6) powszechnie uważany jest za najbardziej zasłużony bojowo okręt w historii US Navy, co znalazło odzwierciedlenie w licznych odniesieniach w kulturze i sztuce do nazwy tej jednostki. Nazwę po nim przejął USS „Enterprise” (CVN-65) – pierwszy w historii lotniskowiec z napędem nuklearnym.