Uszwica

Ten artykuł dotyczy rzeki. Zobacz też: miejscowość.

Uszwica

Uszwica w górnym biegu (w Rajbrocie)
Kontynent	Europa
Państwo	Polska
Rzeka 2 rzędu
Długość	61,2 km
Powierzchnia zlewni	323 km²
Źródło
Miejsce	Beskid Wyspowy
Wysokość	ok. 500 m n.p.m.
Współrzędne	49°49′07″N 20°31′27″E/49,818611 20,524167
Ujście
Recypient	Wisła
Miejsce	Wola Przemykowska
Współrzędne	50°11′23″N 20°39′35″E/50,189722 20,659722
Szlak 61,2 Beskid Wyspowy ok. 500 m n.p.m. Leksandrówka Niedżwiedź 0 → Wola Przemykowska
Położenie na mapie Polski źródło ujście
Położenie na mapie województwa małopolskiego źródło ujście
Multimedia w Wikimedia Commons

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Uszwica

Uszwica – rzeka w południowej Polsce, prawy dopływ Wisły^[1] o długości 67,4 km^[2].

Wypływa z północnych zboczy Beskidu Wyspowego i Pogórza Wiśnickiego, spod wierzchołków Łopusza, Kobyły i Rogozowej z wysokości ok. 500 m n.p.m. Płynie początkowo przez Pogórze Wiśnickie, a poniżej Brzeska wpływa na Podgórze Bocheńskie. Do Wisły uchodzi na 151 km jej biegu^[3]. Powierzchnia dorzecza wynosi 323 km².

Większe miejscowości, przez które przepływa Uszwica, to Uszew, Lipnica Murowana, Borzęcin, Bielcza, Jadowniki i Brzesko^[2].

Począwszy od drogowskazu w Borzęcinie rzeka jest zmeliorowana. Średni przepływ w Borzęcinie (8,8 km od ujścia do Wisły) w latach 1956–1990 wynosił 2,46–0,17 m³/s, a stan wody mieścił się w granicach 30–566 cm^[4].

Tylko zasilające rzekę potoki, spływające z zalesionych górskich stoków, mają czystą wodę. Ona sama jest silnie zanieczyszczona, płynąc przez obszary gęsto zaludnione. W latach osiemdziesiątych XX wieku i wcześniej w Uszwicy żył pstrąg potokowy, jednak działalność kłusownicza oraz duże zanieczyszczenie wody spowodowało, że pozostały jedynie znikome ilości tej szlachetnej ryby. W 2002 r. rzeka miała III klasę czystości do Brzeska, gdzie dołączają się ścieki z Brzeska i Okocimia, poniżej miała wody pozaklasowe^[5].

Powyżej Brzeska występują ryby chronione, m.in. strzebla potokowa, śliz pospolity, piskorz, piekielnica, a także rak szlachetny. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku w Uszwicy i jej dopływach, od źródeł po Gnojnik występowały licznie pstrąg potokowy, brzana pospolita i kleń.

Dopływy:

• lewe: Księży, Górzański, Leksandrówka, Kowalówka, Podszumin, Ulga Uszewska,
• prawe: Piekarski, potok w Gosprzydowej, dopływ w Gnojniku, Zawadka, Zagrody, potok z Okocimia, Grodna, Jastwianka, Niedźwiedź, Wróblówka, Borowa Struga^[2].