Wakuola

Wakuole, wodniczki – struktury komórkowe występujące u roślin i niektórych pierwotniaków oraz w komórkach grzybów. W komórkach grzybów występuje wiele małych wodniczek (wakuol), natomiast w roślinnych jedna lub kilka dużych. U pierwotniaków występują wodniczki tętniące, odpowiedniki wakuoli, ale są one od wakuoli o wiele mniejsze. Zajmują do 90% komórki. Ze starzeniem się komórki zachodzi proces rozrośnięcia się i zamienienia wakuoli w jedną wodniczkę.

Sok komórkowy, czyli wodny roztwór wypełniający wakuolę roślin^[1], zawiera:

• związki nieorganiczne:
  • woda (ok. 90% całości składu)
  • jony potasowe, sodowe, wapniowe, magnezowe, cynkowe, siarczanowe, fosforowe, chlorkowe
  • kryształy węglanu wapnia (cystolity)
• związki organiczne:
  • wolne aminokwasy
  • białka
  • cukry
  • glikozydy (alkohol+cukier), np. strofantyna, digitoksyna, digitoksygenina (glikozydy nasercowe)
  • antocyjany (barwnik o barwie czerwonej bądź niebieskiej, zależnie od pH), np. cyjanidyna w owocach śliwy
  • flawony (barwnik o barwie żółtej)
  • alkaloidy – zwykle trucizny (np. nikotyna, kofeina, kokaina, morfina, teofilina, teobromina, chinina, kolchicyna, skopolamina, atropina)
  • kryształy szczawianu wapnia (rafidy, druzy, styloidy)

Dzięki różnicy stężeń substancji między sokiem komórkowym a otoczeniem, komórki roślinne mają możliwość pobierania wody z podłoża (osmoza). Jest to zjawisko analogiczne do umieszczenia komórki roślinnej w roztworze hipotonicznym.

Całość systemu wakuolarnego komórki nazywana jest wakuomem.