Wenus

Ten artykuł dotyczy planety. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Wenus

Planeta Wenus w naturalnych kolorach, sfotografowana przez sondę Mariner 10
Odkrywca	nieznany; planeta znana w starożytności
Charakterystyka orbity (J2000)
Ciało centralne	Słońce
Półoś wielka	1,0821×1011 m 0,72333199 au[1]
Obwód orbity	6,80×1011 m 4,545 au
Mimośród	0,00677323[1]
Perycentrum	107 476 002 km 0,71843270 au
Apocentrum	108 941 849 km 0,72823128 au
Okres orbitalny	224,701 d 0,615 roku[1]
Synodyczny okres obiegu	583,92 d[1]
Prędkość ruchu	35,259−34,784 km/s średnio: 35,020 km/s
Długość węzła wstępującego	76.68069°[1]
Nachylenie orbity	względem ekliptyki: 3,39471° względem równika słonecznego: 3,86°
Charakterystyka fizyczna
Typ planety	planeta skalista
Masa	4,867×1024 kg
Promień	6051,8 km (0,950 R🜨)[1]
Promień równikowy	6051,8[1]
Promień biegunowy	6051,8[1]
Spłaszczenie	0,000[1]
Pole powierzchni	4,60×108 km² (0,902 Ziemi)
Objętość	9,2843×1011 km³ (0,857 Ziemi)[1]
Gęstość	5243 kg/m³[1]
Okres obrotu	−5832,6 h[1] (−243,025 d; obrót wsteczny)
Prędkość obrotu	6,52 km/h
Nachylenie osi obrotu	2,64°[1]
Przyspieszenie grawitacyjne	8,87 m/s² (0,907 g)[1]
Prędkość ucieczki	10,36 km/s[1]
Albedo	0,689[1]
Temperatura powierzchni	średnio: 737 K
Satelity naturalne	brak
Charakterystyka atmosfery
Ciśnienie atmosferyczne	92 bar[1] 92 000 hPa
Skład atmosfery	Dwutlenek węgla: 96,5% Azot: 3,5% Pozostałe: dwutlenek siarki, argon, para wodna, tlenek węgla, hel, neon
Multimedia w Wikimedia Commons

Wenus – druga pod względem odległości od Słońca planeta Układu Słonecznego. Jest trzecim pod względem jasności ciałem niebieskim widocznym na niebie, po Słońcu i Księżycu. Jej obserwowana wielkość gwiazdowa sięga −4,6^m. Ponieważ Wenus jest bliżej Słońca niż Ziemia, zawsze jest widoczna w niewielkiej odległości kątowej od niego; jej maksymalna elongacja to 47,8°. Odległość Wenus od Ziemi zmienia się w zakresie od około 40 mln km do około 259 mln km^[2].

Nazwa planety wzięła się od rzymskiej bogini miłości, Wenus. Na niebie planeta jest widoczna przez około trzy godziny przed wschodem Słońca^[3] nad wschodnim horyzontem lub po zachodzie Słońca^[3] nad zachodnim horyzontem. Nieodłączna towarzyszka wschodzącego i zachodzącego Słońca, nazywana jest także Gwiazdą Poranną (Zaranną, Porankową) lub Jutrzenką (łac. Stella Matutina), kiedy zwiastuje wschód Słońca, albo Gwiazdą Wieczorną, która finalizuje jego zachód.

Wenus jest klasyfikowana jako planeta skalista (inaczej: typu ziemskiego) i jest czasami nazywana „planetą bliźniaczą” albo „siostrą Ziemi” – ze względu na podobną wielkość, masę i skład chemiczny^[4]. Atmosfera Wenus jest jednak zupełnie odmienna od ziemskiej. Jest pokryta nieprzezroczystą warstwą dobrze odbijających światło chmur kwasu siarkowego, które nie pozwalają na obserwację jej powierzchni z kosmosu w świetle widzialnym. Ma najgęstszą atmosferę ze wszystkich planet skalistych w Układzie Słonecznym, składającą się głównie z dwutlenku węgla. Na Wenus nie ma obiegu węgla, który powodowałby wiązanie węgla w skałach. Nie stwierdzono na niej również śladów organizmów żywych, które by go wiązały w biomasie. Istnieją przypuszczenia, że w przeszłości na Wenus były oceany, tak jak na Ziemi^[5], ale odparowały, gdy temperatura powierzchni wzrosła. Obecny krajobraz Wenus jest suchy i pustynny, tworzony przez pokryte pyłem skały. Woda w atmosferze najprawdopodobniej dysocjowała, a z powodu braku pola magnetycznego, wodór został wywiany w przestrzeń międzyplanetarną przez wiatr słoneczny^[6]. Ciśnienie atmosferyczne na powierzchni planety jest około 92 razy większe niż na Ziemi.

Ukształtowanie powierzchni Wenus było przedmiotem spekulacji aż do drugiej połowy XX wieku, gdy zostało zbadane przez sondy Wenera i Magellan. Powierzchnia Wenus została ukształtowana przez zjawiska wulkaniczne, zachodzące w skali znacznie większej niż na Ziemi, a duże stężenie związków siarki w atmosferze wskazuje na trwającą ciągle aktywność wulkaniczną^[7][8]. Jednak brak obserwowanych przepływów lawy w okolicach odkrytych kalder pozostaje zagadką. Jest niewiele widocznych kraterów uderzeniowych, co wskazuje, że powierzchnia jest stosunkowo młoda – ma około 300–600 mln lat^[9][10]. Nie ma tektoniki płyt, prawdopodobnie dlatego, że jej skorupa jest zbyt sztywna^[9].