Whip

Whip (dosł. ang. bicz, pejcz) – w polityce członek partii politycznej, którego zadaniem jest upewnianie się, że jej członkowie są obecni podczas ważnych głosowań i zagłosują zgodnie z oficjalną linią partii, zamiast kierowania się osobistymi poglądami, interesami wyborców w swoim okręgu, czy np. zgodnie z wolą grup powiązanych z darczyńcami finansującymi kampanię danego członka parlamentu.

Partyjny whip może wystosować również bardziej szczegółowe wytyczne dotyczące głosowań lub samych posiedzeń danego gremium. Dotyczy to rzadkich sytuacji, kiedy to ugrupowaniu zależy na przykład na wcześniejszym zamknięciu, czy też odroczeniu obrad lub na złamaniu kworum^[1].

Termin używany w Parlamencie Wielkiej Brytanii oraz w Kongresie Stanów Zjednoczonych, a także w mniejszym stopniu w innych krajach anglosfery. Pochodzi od słowa whip in (rzecz. whipper-in, osoba kierująca psami na polowaniu), oznaczającego zapędzanie psów na polowaniu, zapobieganie aby nie oddzielały się od sfory^[2]. Zlekceważenie poleceń whipa może, w zależności od poziomu istotności danego głosowania, wiązać się z różnego rodzaju konsekwencjami. W przypadku pojedynczych uchwał lub drobnych wniosków będzie to zwykle jedynie upomnienie, ale nieobecność lub wyłamanie się w głosowaniu nad wotum nieufności lub ustawą budżetową niejednokrotnie skutkowało nawet wydaleniem z partii.

Funkcja mocno zbliżona do whipa występuje również w państwach nie zaliczających się do krajów anglosaskich. We włoskim parlamencie większość grup parlamentarnych wyznacza Segretario d'Aula (it. Sekretarz Sali), dbającego o frekwencję na głosowaniach^[3]. W hiszpańskich Kortezach Generalnych obowiązki te wypełnia zastępca rzecznika prasowego (es. portavoz adjunto) danego ugrupowania, czyli trzecia rangą osoba w partii^[4]. Zbliżona funkcja występuje również w tajwańskiej polityce, gdzie rolę whipa pełni tamtejszy odpowiednik przewodniczącego klubu parlamentarnego^[5].

Termin stosowany jest również wobec samej czynności jaką wykonuje osoba na tym stanowisku oraz środków przekazu, za pomocą których podjęta decyzja jest komunikowana, np. Premier zlecił wystosować whip (w znaczeniu: dyspozycję, wezwanie do głosowania) na czwartkowe posiedzenie.; Członek izby, po powrocie do gabinetu, zastał czekający na niego na biurku whip (w znaczeniu: list z wytycznymi).