Wojna Izraela z Hamasem

Ten artykuł dotyczy trwającego wydarzenia. Informacje w nim zamieszczone mogą się zmienić lub zdezaktualizować wraz z postępem zdarzenia, a początkowe doniesienia mogą być niepewne. Ostatnie zmiany tego artykułu mogą nie odzwierciedlać najbardziej aktualnych informacji.

Wojna Izraela z Hamasem

konflikt izraelsko-palestyński
Strefa Gazy pod kontrolą palestyńską.      Ewakuowane tereny Izraela.      Część Strefy Gazy zajęta przez Izrael.      Obszar Strefy Gazy, którego mieszkańcy zostali wezwani przez Izrael do ewakuacji.      Maksymalny zasięg palestyńskich postępów na terenie Izraela.
Czas	od 7 października 2023
Terytorium	Izrael i Palestyna (Strefa Gazy)
Przyczyna	atak Hamasu, następnie wypowiedzenie wojny przez Izrael
Wynik	trwa
Strony konfliktu
Hamas Palestyński Islamski Dżihad LFWP[1] DFWP[2] Ludowe Komitety Oporu[3] Brygady Męczenników Al-Aksa[4] LFWP–GD Ruch Palestyńskich Mudżahedinów(inne języki)[5] Grupy niepalestyńskie: Hezbollah[6] Ruch Huti[7]  Izrael
Dowódcy
Jahja Sinwar Isma’il Hanijja † Mohammed Deif(inne języki) Saleh al-Arouri(inne języki) † Abu Obaida(inne języki) Murad Abu Murad(inne języki) † Bilal al-Kedra(inne języki) † Marwan Issa(inne języki) † Zijad al-Nachalla(inne języki) Abu Samud †[8] Wissam Tawil †[9] Talib Abdallah †[10] Binjamin Netanjahu Beni Ganc Jo’aw Galant Herci Halewi Jaron Finkelman(inne języki) Tomer Bar(inne języki) Ronen Bar(inne języki)
Siły
40 000 bojowników[11]: Brygady al-Kassam(inne języki) Nuchba(inne języki) Brygady al-Kuds(inne języki)[12] Brygady Abu Alego Mustafy(inne języki)[8] Brygady Oporu Narodowego(inne języki)[2] Brygady Oporu Libańskiego(inne języki)[13] 100 000 żołnierzy[14]: Siły Obronne Izraela Policja Izraela Szin Bet uzbrojeni osadnicy[15][16]
Multimedia w Wikimedia Commons
Wiadomości w Wikinews

Wojna Izraela z Hamasem^[17][18], wojna w Strefie Gazy^[19][20], wcześniej atak Hamasu na Izrael^[21] – konflikt zbrojny między Izraelem a dowodzonymi przez Hamas palestyńskimi ugrupowaniami militarnymi^[a], toczący się głównie w Strefie Gazy od 7 października 2023 roku. Do walk doszło również na okupowanym przez Izrael(inne języki) Zachodnim Brzegu Jordanu a także z udziałem Hezbollahu wzdłuż granicy izraelsko-libańskiej na Wzgórzach Golan. Jest to piąta wojna między Strefą Gazy i Izraelem(inne języki) od 2008 roku, stanowiąca jednocześnie część szerszego konfliktu izraelsko-palestyńskiego i największy konflikt zbrojny w regionie od czasu wojny Jom Kipur 50 lat wcześniej^[22][23].

Wojna zaczęła się 7 października, gdy grupy bojowników Hamasu przypuściły niespodziewany atak na Izrael(inne języki). Hamas nadał swojej operacji kryptonim „Burza Al-Aksa” (arab. ‏عملية طوفان الأقصى‎, trb. ʿamaliyyat ṭūfān al-ʾAqṣā). Szacuje się, że około 3000 bojowników przedarło się przez barierę między Strefą Gazy i Izraelem(inne języki) i zaatakowało cywilną ludność Izraela oraz bazy wojskowe. W kierunku Izraela wystrzelono jednocześnie kilka tysięcy rakiet(inne języki). Podczas tego ataku zginęło 1139 Izraelczyków i obcokrajowców, w tym 766 cywilów i 373 przedstawicieli służb bezpieczeństwa. Ponadto 251 Izraelczyków i obcokrajowców zostało wziętych jako zakładnicy do Strefy Gazy(inne języki)^[24]. Przywódcy Hamasu powiedzieli, że atak ich organizacji był odpowiedzią na izraelskie ataki na kobiety, profanację i rzekome zagrożenia(inne języki) dla meczetu Al-Aksa w Jerozolimie, izraelską okupację(inne języki) terytoriów palestyńskich(inne języki), izraelską blokadę Strefy Gazy, ekspansję nielegalnych osiedli izraelskich, a także trudną sytuację palestyńskich uchodźców(inne języki) oraz więźniów(inne języki)^{[25][26][27][28][29][30][31][32]}.

Po usunięciu bojowników Hamasu ze swojego terytorium, Izrael odpowiedział jednym z najbardziej niszczycielskich bombardowań(inne języki) we współczesnej historii^[33][34]. Zapoczątkowana przez izraelskie władze akcja odwetowa, nazwana operacją „Żelazne Miecze” (hebr. מבצע חרבות ברזל, trb. Mivtsá charavót barzél), polegała na nalotach na cele wojskowe i cywilne, a także placówki humanitarne w Strefie Gazy^[35][36]. Następnie 27 października 2023 roku Siły Obronne Izraela zapoczątkowały lądową operację wojskową w Strefie Gazy(inne języki), której deklarowanym celem było zniszczenie Hamasu i uwolnienie zakładników^[37][38]. Od początku izraelskiej operacji zginęło ponad 35 000 Palestyńczyków w Strefie Gazy^[39], z których według szacunków ONZ co najmniej 56% to kobiety i dzieci^[40]. Ponadto około 10 000 osób uznaje się za zaginione i uwięzione pod gruzami^[41]. W wyniku tej wojny zginęło najwięcej Palestyńczyków w przebiegu całego konfliktu arabsko-izraelskiego^[42]. Prawie cała 2,3-milionowa populacja palestyńska została przymusowo wysiedlona(inne języki)^[43][44], a ponad sto tysięcy Izraelczyków pozostaje wewnętrznie przesiedlonych^[45]. Zaostrzenie izraelskiej blokady odcięło dostęp do artykułów pierwszej potrzeby, a ataki na infrastrukturę doprowadziły do kryzysu humanitarnego(inne języki) w Strefie Gazy, w tym załamania systemu opieki zdrowotnej(inne języki) i zbliżającej się klęski głodu(inne języki)^[46]. Do początku 2024 roku oddziały izraelskie uszkodziły lub zniszczyły ponad połowę budynków mieszkalnych w Strefie Gazy^[47], co najmniej jedną trzecią terenów leśnych i rolniczych^[48][49], większość szkół i uniwersytetów^[50][51], setki zabytków kultury^[52] i dziesiątki cmentarzy^[53]. Izraelska inwazja lądowa początkowo koncentrowała się na północnej Gazie, którą Izrael ponownie zajął przed styczniem 2024 roku. Po trwającym siedem dni zawieszeniu broni(inne języki) obejmującym wymianę zakładników, 3 grudnia Izrael ruszył na południe, by zaatakować(inne języki) Chan Junus^[54]. W dniu 24 maja Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że Izrael musi natychmiast wstrzymać ofensywę w Rafah(inne języki)^[55].

Wojna ta miała znaczące reperkusje międzynarodowe. Na całym świecie doszło do masowych protestów(inne języki), głównie w obronie Palestyny. Działania Izraela zostały potępione w krajach muzułmańskich(inne języki) i w większości krajów Globalnego Południa(inne języki). W grudniu 2023 roku Południowa Afryka wniosła sprawę(inne języki) do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze, oskarżając Izrael o popełnienie ludobójstwa w Strefie Gazy(inne języki). Izrael otrzymał znaczące wsparcie od swoich dotychczasowych zachodnich sojuszników, w szczególności Stanów Zjednoczonych(inne języki), które przez całą wojnę udzielały Izraelowi znacznej pomocy wojskowej oraz wetowały(inne języki) liczne rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie zawieszenia broni^[56]. W międzyczasie Oś Oporu(inne języki), sojusz między Iranem a różnymi podmiotami niepaństwowymi, zaatakowała amerykańskie bazy wojskowe na Bliskim Wschodzie(inne języki), a jemeński ruch Huti rozpoczął ataki na statki handlowe, które rzekomo były powiązane z Izraelem, co wywołało odpowiedź wojskową pod przywództwem USA(inne języki)^[57].