Wolinianie

Wolinianie (łac. Velunzani, Uelunzani) – plemię zachodniosłowiańskie zamieszkujące wyspę Wolin nad Zatoką Pomorską i ziemie przyległe, z głównym ośrodkiem w mieście Wolin.

Geograf Bawarski – anonimowy dokument z ok. 845 roku wymienia z nazwy plemię Wolinian, podając liczbę 70 zamieszkanych osad i miejscowości (łac. civitates)^[1]. W porównaniu z innymi sąsiednimi plemionami słowiańskimi (Pomorzan, Wieletów) terytorium Wolinian było względnie małe, ale gęsto zaludnione, ponieważ szacuje się, że w XI wieku istniała jedna osada na cztery kilometry kwadratowe^[2]. Wg niektórych historyków, było to najsilniejsze plemię pomorskie, co wynikało z kontrolowania wieloetnicznego emporium handlowego na terenie dzisiejszego miasta Wolin, znanego wówczas jako Jomsborg, Jumne, Julin lub Vineta^[2].

Pod koniec X w. polscy książęta Mieszko I i Bolesław I Chrobry podbili część Pomorza, tocząc także walki z Wolinianami^[2]. Duża część terytorium Wolinian została w 1043 roku zniszczona przez duńskiego króla Magnusa I Dobrego, który jednak nie zdołał opanować go całkowicie^[3]. W połowie XI wieku zyski z handlu znacząco spadły z powodu załamania się politycznych rynków zbytu na terenie Polski. Wolinianie przyjmowali uchodźców politycznych z Danii, co spowodowało w 1098 roku najazd duńskiego króla Eryka I Zawsze Dobrego^[3]. W latach 1121–1122 polski książę Bolesław III Krzywousty podbił Wolinian oraz Księstwo Pomorskie Warcisława I, a następnie w 1124 roku rozpoczął chrystianizację ludności, którą na miejscu prowadził przysłany przez Krzywoustego Otton z Bambergu^[4]. W 1173 i 1184 roku Wolinianie zostali pokonani podczas kampanii wojskowych przeprowadzonych przez Duńczyków i utracili swoją niezależność^[3].