Wozownia – budynek wykorzystywany na przechowywanie powozów, karet, konnych wozów strażackich, artyleryjskich oraz innych pojazdów wraz z ich wyposażeniem.
Dawniej znajdowały się w zespołach pałacowych, na zamku, kamienicy, w karczmie, w zajeździe, w willi, na dworach szlacheckich – tam, gdzie była ich potrzeba przechowywania lub gdzie mieszkał właściciel pojazdu. Drewniane o prostej konstrukcji lub ceglane o często bogatych zdobieniach. Zdarzało się, że łączono ze stajnią lub innymi budynkami folwarcznymi.
W zagrodach chłopskich jako wozownie służyły pomieszczenia dobudowywane do stodół lub innych budynków gospodarczych. W większych zagrodach wozownię umieszczano w obrębie stajni lub spichrza, a w największych, w których dysponowano kilkoma wozami, stawiano je jako budynki wolnostojące. Na Mazowszu w zagrodach drobnoszlacheckich umieszczana była w centrum części gospodarczej. W przypadku zagród zamkniętych wozy umieszczano w wiatach lub we wjeździe budynku gospodarczego, otwartego od strony podwórza i zamkniętego wrotami od strony ulicy[1].
Sporo uległo rozebraniu, zniszczeniu, zaniedbaniu lub przekształceniu na galerie sztuki, sklepy albo znalazły inne zastosowanie. Niektóre przekształcone na muzeum. Dziś spotyka się wozownie jako zajezdnie autobusowe, tramwajowe, trolejbusowe.
- ↑ Tomasz Czerwiński: Budownictwo ludowe w Polsce. Warszawa: Muza, 2008, s. 104–105, seria: Ocalić od zapomnienia. ISBN 978-83-7495-574-4.