Wspinaczka skalna

Wspinaczka skalna – jeden z rodzajów wspinaczki uprawiany w terenie skalnym bez śniegu i lodu.

Wspinaczka skalna polega na pokonywaniu stromych ścian skalnych określonymi drogami wspinaczkowymi. Drogi te określają ściśle miejsce przejścia ściany; w popularnych rejonach wspinaczkowych przez jedną ścianę skalną przechodzi często do kilkudziesięciu różnych dróg i wariantów o różnym poziomie trudności.

Wspinaczka skalna jest uprawiana zarówno jako rodzaj zaawansowanej rekreacji, jak i w ściśle sportowym sensie, aczkolwiek rzadko jest to sport polegający na bezpośredniej rywalizacji z innymi wspinaczami; zawody wspinaczkowe są obecnie organizowane głównie na obiektach sztucznych, rzadziej w naturalnym terenie skalnym.

W tradycyjnej wspinaczce w górach wspinacze nie konkurują ze sobą bezpośrednio na jednej drodze, lecz gromadzą osiągnięcia, do których zaliczają się, w kolejności ich wartości sportowej:

• wytyczenie i pierwsze przejście zupełnie nowej drogi, zwłaszcza w miejscu które było celem nieudanych prób ze strony innych wspinaczy,
• przechodzenie starych dróg nowymi, trudniejszymi i bardziej zbliżonymi do linii prostej wariantami – tzw. "prostowanie dróg",
• przejście dróg w lepszym od poprzedników stylu (tzw. poprawienie stylu przejścia) – w tym m.in. "odhaczenie drogi" – czyli klasyczne przejście drogi pokonywanej niegdyś jedynie techniką hakową,
• drugie i trzecie przejście trudnej drogi, wytyczonej i poprowadzonej po raz pierwszy przez kogoś innego,
• przejście drogi w znacznie krótszym czasie, niż zrobili to poprzednicy – dotyczy to jednak tylko dróg długich, wymagających wielodniowej lub co najmniej wielogodzinnej wspinaczki.

Każde z tych osiągnięć ma tym większą wartość, im trudniejsza i dłuższa była droga. Ponieważ trudno jest obiektywnie zmierzyć wartość osiągnięć wspinaczkowych mogących być przedmiotem rywalizacji o charakterze sportowym, wielu wspinaczy nie uważa uprawianej przez siebie działalności za sport. O wartości wybitnego osiągnięcia wspinaczkowego świadczy przede wszystkim to, jak niewielu innych wspinaczy byłoby w stanie powtórzyć dany wyczyn.

Wspinaczka skalna uprawiana jest najczęściej w zespole. Pozwala to, przede wszystkim, na zapewnienie sprawnej asekuracji, a także ułatwia transport sprzętu i rozwiązywanie problemów logistycznych. Niemniej, możliwe jest również uprawianie wspinaczki skalnej samotnie: zarówno z asekuracją (tzw. wspinanie "solo") jak i bez asekuracji i bez środków umożliwiających jej ewentualne zastosowanie – (tzw. "free solo" lub "na żywca").