Strabismus | |
Umiarkowany zez |
Zez (łac. strabismus, gr. strabismus (z Greki: στραβισμός strabismos, od στραβίζειν strabizein „mrużyć”, od στραβός strabos „mrużenie, zmrużone-oko”)) – wada oczu objawiająca się nieprawidłowym ustawieniem oczu względem siebie podczas patrzenia na obiekt, spowodowane np. osłabieniem mięśni ocznych, co powoduje zmianę kąta patrzenia jednego oka względem drugiego. Efektem zeza jest zaburzenie widzenia stereoskopowego. Stan ten może występować sporadycznie lub stale. Jeśli występuje przez większą część dzieciństwa, może skutkować niedowidzeniem i utratą percepcji głębi. Jeśli pojawi się w wieku dorosłym, jest bardziej prawdopodobne, że spowoduje podwójne widzenie[1][2][3].
Osoby z zezem mogą mieć trudności z prowadzeniem pojazdów mechanicznych (np. samochody) oraz operowaniem maszynami i urządzeniami w ruchu. Trudno im też uprawiać niektóre sporty, takie jak np. siatkówkę, łatwiej natomiast radzą sobie z czynnościami związanymi z dobrze rozwiniętą wyobraźnią przestrzenną, np. przy obróbce grafiki trójwymiarowej.
Przyczyną zeza mogą być zmiany w rozwoju ośrodków kojarzeniowych kory mózgowej, a także zmiany wewnętrznego aparatu (w przypadku zespołu Marfana zwłaszcza nieprawidłowe funkcjonowanie mięśni okoruchowych). Zeza można zniwelować za pomocą odpowiednich okularów i ćwiczeń lub chirurgicznie[4].
Zez może spowodować powstanie amblyopii („leniwego oka”), czyli osłabienie zdolności widzenia w jednym oku. Leczenie polega na zasłonięciu zdrowego oka, tym samym zmuszając „leniwe oko” do pracy[4].