6. vijek pne.

6. vijek pne. počeo je na prvi dan 600. pne. a završio na posljednji dan 501. pne.

Ovaj je vijek bio karakterističan po tome što su tada u Aziji nastale ili se naglo razvile mnoge svjetske religije. U Iranu je Zoroaster promicao dualistički koncept zorastrizma. U Indiji se razvio džainizam, a nakon njega je Buda počeo propovijedati budizam. U Kina|Kini je Konfucije razvio konfucijanizam, a Lao Zi razvio taoizam.

Na Bliskom Istoku se početkom vijeka kao dominantna država nametnulo Neo-babilonsko Carstvo pod Nabukodonosorom Velikim. Ono je progutalo mnoge manje države, uključujući Kraljevstvo Juda čiji je glavni grad osvojen, a stanovništvo prognano u babilonsko ropstvo - događaj koji je imao važan utjecaj na razvoj judaizma. Sredinom vijeka pod Kirom Velikim nastaje Perzijsko Carstvo koje je pokorilo ne samo Babilonce, nego i Egipat, postavši tako svjetsko carstvo, odnosno najveća i najmoćnija država u dotadašnjoj historiji.

Na evropskom kontinentu se među raznim narodima kao dominantna grupa počinju nametati Kelti, dok u zapadnom Mediteranu trgovačka republika Kartaga postaje velikom silom. Istovremeno u polisima Antičke Grčke cvate ne samo trgovina, nego i kultura u obliku filozofije koji će postati temeljima zapadne civilizacije.

Početkom stoljeća, Grci sa Krfa (Korkyra) osnivaju "Crni Krf" (Melaina Korkyra) na otoku Korčula - kolonija nije dugo trajala. Hekatej Milećanin daje prve vijesti o istočnoj obali Jadrana u "Obilasku zemlje".^[1]

c. 625-525 dolazi do stabilizacije kulture Gvozdenog doba i jasnijeg razgraničenja. Bosutska kultura se deli: na području današnje istočne Srbije i Šumadije prelazi se na stočarstvo, lov i polunomadski način života, s ratničkim slojem (Zlotska grupa, budući Tribali); na području današnje Vojvodine ostaju pri zemljoradnji i sedelačkom životu, gotovo bez metalnog nakita i oružja (periferne Dako-getske populacije).

Krajem 7. i prvih decenija 6. veka pripadnici Glasinačke kulture (verovatno budući Autarijati) prelaze preko Drine u doline Đetinje i Rzava, dok ih "Bosućani" i "Zloćani" ne zaustave na Moravici i Maljenu. Grupe s područja današnje severne Albanije (verovatno Iliri u užem smislu) zauzimaju deo Metohije od Brnjičke grupe (verovatno budući Dardanci), do Belog Drima i Dečanske Bistrice^[2] Na Kosovu i u dolini Ibra naselja se utvrđuju, grobovi prvi put sadrže gvozdene mačeve.

Period c. 525-350 donosi ravnomeran razvoj, prožimanje kultura i uvoz luksuzne grčke robe (naročito kod Dardanaca i Tribala)^[3], većina je raslojena na viši i niži sloj.^[2].

1. ↑ Matijašić, 18
2. ↑ ^{2,0 2,1} Dragoslav Srejović, Kulture gvozdenog doba na tlu Srbije, rastko.rs
3. ↑ Istorija srpskog naroda, Prva knjiga - Od najstarijih vremena do Maričke bitke (1371), SKZ Beograd 1981, str. 57-61