Arapski jezik

arapski jezik
العربية al-ʿarabīyah
Izgovor	/alˌʕaraˈbiːja/
Države	25 država
Regije	Uglavnom arapski svet bliskog istoka i severna afrika. Liturgijski jezik Islama.
Broj govornika	280 miliona maternji jezik u svim dijalektima i 250 miliona nematernjih govornika[1] (5. kao maternji jezik)
Jezična porodica	afro-azijski semitski centralno-semitski južni centralno-semitski arapski jezik
Pismo	arapsko pismo, sirijski alfabet, bengalsko pismo
Službeni status
Službeni	Ujedinjene nacije Afrička unija  Arapska liga Organizacija islamske konferencije Službeni jezik 25 država:  Alžir  Bahrein  Komori  Čad  Džibuti  Egipat  Eritreja  Irak  Izrael  Jordan  Kuvajt  Liban  Libija  Mauritanija  Maroko  Oman  Palestina  Katar  Zapadna Sahara  Saudijska Arabija  Somalija  Sudan  Sirija  Tunis  Ujedinjeni Arapski Emirati  Jemen
Regulator	Egipat: Akademija Arapskog Jezika
Jezični kodovi
ISO 639-1	ar
ISO 639-2	ara
ISO 639-3	ara
Države u kojima je glavni službeni jezik   Države u kojima je jedan od službenih jezika
Ovaj članak sadrži IPA fonetske simbole. Bez adekvatne softverske podrške, mogli biste vidjeti upitnike, kutijice ili druge simole umjesto Unicode znakova. Za vodič kroz IPA simbole, pogledajte Pomoć:IPA.

Arapski (arapski عَرَبِيّ [ʕaraˈbijː] odn. العَرَبِيَّة [ʔalʕaraˈbijːah]), jezik koji zajedno sa aramejskim, hebrejskim, ugaritskim i feničanskim jezikom čini semitsku grupu jezika. Arapskim jezikom se govori od 6. veka nove ere, kada se uspostavljanjem islama na teritoriji Arabijskog poluostrva, sprovela njegova standardizacija. Književni jezik se zove savremenim standradni arapski ili književni arapski jezik. Danas je to jedini zvanični oblik, koji se koristi u pisanju zvaničnih dokumenata i u formalnim prilikama poput nastavnih predavanja ili emisija vesti i on je jedini pisani oblik arapskog jezika koji se nije menjao od 7. veka nove ere, od kada je njime zapisana sveta knjiga islama, Kuran. Standardni arapski jezik je konzervativniji i očuvaniji oblik od ostalih varijeteta koji se koriste u govornoj komunikaciji, te je jezička raslojenost - diglosija izuzetno rasprostranjena u arapskom govornom području.

Neki od ovih govornih varijeteta su međusobno nerazumljivi, a svi dijalekti zajedno predstavljaju skup sociolingvističkih varijeteta, što znači da se lingvistički oni mogu smatrati zasebnim jezicima, ali se obično grupišu zajedno kao jedinstveni jezik iz verskih i političkih razloga.^[2] Ako bi se posmatrali kao zasebni jezici, bilo bi teško utvrditi o koliko je jezika reč, iz razloga što se jezičke i dijalekatske granice ne mogu jasno povući. Ako bi se posmatrao kao jedinstveni arapski jezik, njime danas govori oko 442 miliona stanovnika^[3] (kojima je on maternji jezik), a ako bi se posmatrali dijalekti, egipatski varijetet arapskog jezika broji oko 90 miliona govornika, što je veći broj govornika od bilo kog drugog semitskog jezika.^[4]

Arapski jezik je 11. najkorišćeniji jezik u Sjedinjenim Američkim Državama.^[5]

Savremeni pisani jezik potiče od jezika Kurana, poznatiji još kao klasični arapski ili kuranski arapski jezik. Široko je korišćen u školama, na univerzitetima, koristi se na radnim mestima, u vladama i medijima - ovaj varijetet se koristi kao zvanični jezik u 26 zemalja i zvanican je jezik islama. Sva gramatička pravila su izvedena upravo iz svete knjige islama, međutim, određene gramatičke konstrukcije su izašle iz svakodnevne govorne upotrebe i zamenjene su novim, modernijim, koje se polako uvode u pisani jezik.

Arapski jezik je uticao i na druge jezike koji su prihvatili islam, poput persijskog, turskog, bengali, somali, svahili, bosanski, kazahstanski, bengalski, hindi, urdu, malajski i hausa. Tokom srednjeg veka, književni arapski jezik je bio glavni nosilac kulture u Evropi, a posebno u oblasti nauke, matematike i filozofije. Kao rezultat toga, mnogi evropski jezici u sebi sadrže veliki broj pozajmljenica iz arapskog jezika. Njegov uticaj, u domenu gramatike i leksikologije je vidljiv u mnogim romanskim jezicima, posebno u španskom, portugalskom, sicilijanskom i katalonskom jeziku, zahvaljujući blizini arapske i hrišćanske civilizacije i njihovih međusobnih dodira, kao i 900. godina arapske kulture na Iberijskom poluostrvu, koje je u arapskom jeziku nazvano Al-Andaluz.

U arapskom jeziku postoje i reči drugih jezika, poput hebrejskog, grčkog, persijskog, kao i sirijačkog jezika u ranom periodu, u srednjem veku, osetan je uticaj turskog jezika, i kratkotrajni uticaj evropskih jezika, francuskog i engleskog u modernom periodu.

1. ↑ Etnolog (1999)
2. ↑ "Arabic language." Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. Retrieved on 29 July 2009.
3. ↑ „World Arabic Language Day”. UNESCO. UNESCO. 1995–2012. Pristupljeno 27. 5. 2013. 
4. ↑ Egyptian Arabic reference at Ethnologue (16th ed., 2009)
5. ↑ United States Census Bureau (2010). Detailed language spoken at home and ability to speak English for the population 5 years and older by states: 2006–2008 (ACS). Retrieved 16 January 2013 from website: http://www.census.gov/hhes/socdemo/language