Banatska Republika

Ovom članku ili jednom njegovom dijelu nedostaju izvori. Molimo vas da pomognete Wikipediji i dodate odgovarajuće izvore u članak.

Banatska republika Nepriznata država ← 1918 – 1919 →   → Zastava Himna "Himnusz" i "La Marseillaise" Glavni grad Temišvar Jezik/ci nemački, mađarski, rumunski, srpskohrvatski, rumunski, slovački, zapadnorusinski, francuski, banatskobugarski Politički sistem Nepriznata država Historijska era Period po okončanju Prvog svetskog rata  - Nastanak 1918  - Nestala 1919 Stanovništvo  - 1918 est. 1,580,000  Valuta Austrougarska kruna

Banatska republika (njemački: Banater Republik; mađarski: Bánáti Köztársaság; rumunski: Republica bănățeană) je bila kratkotrajna država, proglašena 31. oktobra 1918. u Temišvaru, nakon raspada Austrougarske.^[1] Prilikom proglašenja formiran je i Narodni savet Banata dok je Dr. Otto Roth imenovan za civilnog komesara, a potpukovnik Albert Bartha za vojnog komandanta republike.^[1]

Republika je proglašena ne samo u kontekstu tada raširenih nacionalnih oslobodilačkih nastojanja u regionu već je u velikoj meri potaknuta socijalnim nezadovoljstvom iskazanim kroz demonstracije u Temišvaru i Reșiți 24, 27, 28, i 31. oktobra 1918. godine na kojima su radnici zahtevali mir, osiguranje prehrane, ukidanje cenzure, izbornu reformu uz otvoreno suprostavljanje dotadašnjim vlastima.^[2] Radnički saveti Banatske republike osporavali su autoritet Narodne uprave Banata, Bačke i Baranje u Novom Sadu, zagovarali jedinstvo multietničkog Banata i postepeno dolazili na zaključak da je to jedinstvo moguće samo u okviru Rumunije.^[2] Konačni kraj nastojanja da se formira Banatska republika bila je ostavka predsednika Otta Rotha 20. februara 1919. godine.^[2]

1. ↑ ^{1,0 1,1} Marković Saša S.; Vučković Željko U. (2021.). „Prodor nacionalsocijalizma - Nemci Kraljevine Jugoslavije 1941. godine”. Sociološki pregled (Srpsko sociološko društvo) 55 (3): 1165-1182. 
2. ↑ ^{2,0 2,1 2,2} Rudolf Gräf (2018.). „The Viewpoints and Stances of the Banat Germans on the Great Union”. Revue Roumaine d’Histoire / Romanian Journal of History (Editura Academiei Române) LVII/2018 (1-4): 71-87.