Egipat (rimska provincija)

Egipat (latinski: Aeqyptus) je rimska provincija postao godine 30. pne. nakon što je po završetku tzv. Ptolemejskog rata rimski državnik Oktavijan zauzeo Aleksandriju i teritoriju dotadašnjeg Ptolemejskog Kraljevstva anektirao Rimskoj Republici. Teritorija provincije je otprilike odgovarala teritoriji današnjeg Egipta, s izuzetkom Sinaja, koji je pripadaju provinciji Judeja. Na zapadu se rimski Egipat graničio s provincijom Cyrenaica et Creta, a na jugu s nezavisnim kraljevstvom Kuš. Za vrijeme rimske vladavine Egipat je bio izuzetno važna provincija, s obzirom da se u njemu proizvodilo žito za ishranu građana Rima i drugih provincija.

Provincija je ispočetka sadržavala samo Donji Egipat, da bi godine 26. pne. Kornelije Gal uspostavio rimsku vlast u Gornjem Egiptu. Kasnije je uspostavljena nova granica na jugu s Kušom, dok je obala Crvenog mora osvojena u doba cara Klaudija.

Rimsku vlast je karakterizirala snažna društvena stratifikacija, odnosno podjela društva na različite klase prema kojoj su na vrhu bili Rimljani, a na dnu egipatski domoroci. U kulturnom smislu je period rimske vlasti bilježio postupno nestajanje staroegipatske kulture, čemu je bitno doprinio dolazak kršćanstva, odnosno stvaranje nove koptske kulture.

Egipat je nakon podjele Carstva godine 395. pripao Istočnom Carstvu, odnosno Bizantu. Taj period su karakterizirali brojni vjerski sukobi vezani uz monofizitska vjerovanja egipatskih kršćana. Oni su oslabili autoritet Carstva u provinciji i omogućili da Egipat početkom 7. vijeka nakraktko dođe pod sasanidsku vlast, da bi rimska/bizanstska vlast konačno prestala osvajanjem od strane Arapa 641–646. godine.