| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Opšti podaci | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ime, simbol, atomski broj | Iridijum, Ir, 77 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pripadnost skupu | prelaznih metala | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
grupa, perioda | VIIIB, 6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
gustina, tvrdoća | 22650 kg/m3, 6,5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Boja | srebrnobela | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Osobine atoma | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
atomska masa | 192,217 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
atomski radijus | 135 (180) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
kovalentni radijus | 137 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
van der Valsov radijus | bez podataka | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
elektronska konfiguracija | [Xe]4f145d76s2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
e- na energetskim nivoima | 2, 8, 18, 32, 15, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
oksidacioni brojevi | 2, 3, 4, 6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Osobine oksida | srednje bazni | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
kristalna struktura | regularna zidno centrirana | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
fizičke osobine | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
agregatno stanje | čvrsto | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
temperatura topljenja | 2739 K (2466 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
temperatura ključanja | 4701 K (4428 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
molska zapremina | 8,52×10-3 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
toplota isparavanja | 605 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
toplota topljenja | 26,1 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
pritisak zasićene pare | 1,47 Pa (2716 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
brzina zvuka | 4825 m/s (293,15K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ostale osobine | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronegativnost | 2,20(Pauling) 1,55 (Alred) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
specifična toplota | 130 J/(kg*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
specifična provodljivost | 19,7×106 S/m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
toplotna provodljivost | 147 W/(m*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I energija jonizacije | 880 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II energija jonizacije | 1680 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
III energija jonizacije | 2600 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
IV energija jonizacije | 3800 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Najstabilniji izotopi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tamo gde drugačije nije naznačeno, upotrebljene su SI jedinice i normalni uslovi.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Objašnjenja skraćenica: zast.=zastupljenost u prirodi, v.p.r.=vreme polu raspada, n.r.=način raspada, e.r.=energija raspada, p.r.=proizvod raspada, z.e=zarobljavanje elektrona, i.t.=przejście izomeryczne
|
Iridijum (Ir, latinski - iridium) - hemijski element, koji spada u prelazne metale. U periodnom sistemu elemenata nalazi se u 9. grupi i 6. periodi. Ime potiče od latinske riječi iris koja označava dugu. Otkriven je 1803. godine zajedno sa osmijumom, a otkrio ga je engleski naučnik Smithson Tennant.