Neolitska revolucija

Neolitska revolucija je izraz kojim se opisuje tzv. prva poljoprivredna revolucija - prijelaz dotadašnjih kultura lovaca i sakupljača na novi način života koji su označavale poljoprivreda i trajna naselja. Arheološki nalazi ukazuju da se ona - u obliku domestikacije raznih biljaka i životinja - dogodila na najmanje šest lokacija u svijetu nezavisno jedno od drugih, pri čemu najstariji tragovi datiraju od oko prije 10.000 godina na Bliskom istoku i današnjoj Indiji.

Neolitska revolucija se odražavala dalje od uvođenja jednostavnih tehnika za proizvodnju hrane. U nekoliko sljedećih milenijuma je ona transformirala dotadašnje male i pokretne grupe lovaca-sakupljača - koje su dominirale najveći dio postojanja ljudskog roda - u sjedilačka društva temeljena na izgrađenim selima, a kasnije i gradovima, a pri čemu se radikalno mijenjala njihova prirodna okolina kroz specijalizirane oblike proizvodnje hrane (navodnjavanje i razni oblici skladištenja hrane), a što je dozvolilo da se u tim društvima stvori višak hrane. Te tehnike su omogućile da se stvore naselja s velikom gustinom stanovništva, gdje je došlo do prve podjele rada, tržišne ekonomije, razvoja umjetnosti, arhitekture i kulture, potom centralizirane uprave i političke strukture, hijerarhijskih ideologija te depersonaliziranih sistema znanja (vlasništvo i pisma). Najraniji i najjasniji primjer takve transformacije su sumerski gradovi 3500. pne. čiji nastanak također označava kraj neolitskog prahistorijskog perioda.