Back Palladium Afrikaans ፓላዲየም Amharic Paladio AN بلاديوم Arabic پالاديوم ARY بالاديوم ARZ Paladiu AST Palladium Azerbaijani Palladium BAN Palladium BAR
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Opšti podaci | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ime, simbol,atomski broj | Paladijum, Pd, 46 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Pripadnost skupu | prelaznih metala | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| grupa, perioda | VIIIB, 5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| gustina, tvrdoća | 12023 kg/m3, 4,75 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Boja | srebrnosiva .jpg)
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Osobine atoma | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| atomska masa | 106,42 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| atomski radijus | 140 (169) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| kovalentni radijus | 131 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| van der Valsov radijus | 163 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| elektronska konfiguracija | [Kr]4d10 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| e- na energetskim nivoima | 2, 8, 18, 18 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| oksidacioni brojevi | ±1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Osobine oksida | srednje bazni | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| kristalna struktura | regularna zidno centrirana | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| fizičke osobine | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| agregatno stanje | čvrsto | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| temperatura topljenja | 1828,05 K (1554,90 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| temperatura ključanja | 3236 K (2963 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| molska zapremina | 8,56×10-3 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| toplota isparavanja | 357 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| toplota topljenja | 17,6 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| pritisak zasićene pare | 1,33 Pa (1825 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| brzina zvuka | 3070 m/s (293,15 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ostale osobine | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektronegativnost | 2,20 (Pauling) 1,35 (Alred) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| specifična toplota | 244 J/(kg*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| specifična provodljivost | 9,5×106 S/m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| toplotna provodljivost | 71,8 W/(m*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| I energija jonizacije | 804,4 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| II energija jonizacije | 1870 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| III energija jonizacije | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Najstabilniji izotopi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| tamo gde drugačije nije naznačeno, upotrebljene su SI jedinice i normalni uslovi.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Objašnjenja skraćenica: zast.=zastupljenost u prirodi, v.p.r.=vreme polu raspada, n.r.=način raspada, e.r.=energija raspada, p.r.=proizvod raspada, z.e=zarobljavanje elektrona
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Paladijum (Pd, latinski - palladium) je metal VIIIB grupe.
Poseduje 25 izotopa čije se atomske mase nalaze između 96-116. Postojani izotopi su: 102, 104-106, 108 i 110.
Zastupljen je u zemljinoj kori u količini od 6x10-4 ppm (eng. parts per million) uglavnom kao pratioc ruda bakra i cinka.
Otkriven je 1803 od strane Williama Hyde Wollastona, u Londonu. Ime elementa potiče od planetoida Pallas.
Najkorisnija jedinjenja paladijuma su njegova kiselina i Pd(PPh3)3.
Paladijum nema nikakvog biološkog značaja
U čistom obliku on je sjajan, srebrnosiv metal, kovan i rastegljiv. Ne reaguje sa vodom i vazduhom. Jake kiseline, kao i jake baze ga rastvaraju. Lako apsorbuje gasoviti vodonik, jer veličina "rupa" u njegovoj kristalnoj rešetci odgovara veličini molekula H2.
