Secesija plebejaca

Secesija plebejaca (lat. secessio plebis) predstavljala je u ranoj istoriji antičkog Rima jedno od najmoćnijih oružja plebejaca u njihovoj borbi protiv patricija. Secesija je podrazumevala masovno iseljavanje plebejaca iz grada Rima, što je bila efikasna strategija jer je zbog brojčane nadmoći plebejaca ostavljala patricije u gradu gotovo bez ikakve zaštite od spoljnih neprijatelja. Prema analističkoj tradiciji, bilo je tri secesije plebejaca:

Godine 494. st. e., zbog zloupotrebe vlasti od strane Apija Klaudija Inregilskog Sabinskog, plebejci su se iselili iz Rima i otišli na neko, danas neidentifikovano, "Sveto brdo" (Mons sacer). Patriciji su odgovorili oslobađanjem plebejaca od njihovih dugova i dopuštenjem da plebejci biraju svoje naročite zastupnike, nazvane "narodni tribuni" (tribuni plebis). To je bila prva magistratura dostupna plebejcima.

Godine 449. st. e. plebejci su se ponovo iselili iz grada da bi primorali patricije da se kodifikuje važeće zakonodavstvo. Patriciji su se žestoko opirali kodifikaciji, ali su na kraju popustili i imenovali komisiju od deset članova (decemviri) koja je objavila tzv. Zakone dvanaest tablica.

Godine 287. st. e. plebejci su treći i poslednji put masovno napustili grad. Pobuna je završena donošenjem "Hortenzijevog zakona" (lex Hortensia, nazvanog tako jer ga je predložio diktator Kvint Hortenzije), koji je izjednačio pravnu snagu odluka donetih u senatu i na sednicama tributskih skupština. Takođe, plebejcima je dopušteno da se kandiduju za sve državne položaje, da budu birani u većinu svešteničkih kolegija, te da sklapaju brakove s pripadnicima patricijskog staleža. Ukinuto je i dužničko ropstvo.

• Za modernu kritiku analističke tradicije o sukobu staleža u starom Rimu, v. članak Borba patricija i plebejaca.