Back Veldslag van Thermopylai Afrikaans Schlacht bei den Thermopylen (Perserkriege) ALS معركة ترموبيل Arabic معركة ثيرموبيلاى ARZ Batalla de les Termópiles AST Fermopil döyüşü Azerbaijani ترموپیل ووروشماسی AZB Фермапільская бітва Byelorussian Тэрмапільская бітва BE-X-OLD Битка при Термопилите Bulgarian
| Bitka kod Termopila | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dio Grčko-perzijskih ratova | |||||||||
 | |||||||||
| |||||||||
| Sukobljeni | |||||||||
| Grčka | Perzijska Monarhija | ||||||||
| Vođe | |||||||||
| Leonida I. † | Kserkso I. Mardonije Hidarn Mlađi | ||||||||
| Vojne snage | |||||||||
| 11.200 (Pauzanije) 7400+ (Diodor sa Sicilije) 5200+ (Herodot) |
80.000 (Ktezije) 60.000 (Beloch, W. W. Tarn)[1] 15.000 – 20.000 (Hans Delbrueck)[1] | ||||||||
| Posljedice | |||||||||
| 2600 poginulih (Spartanaci, heloti i Tespijanci), 400 Tebanaca se predalo, 1 (Efijalt) kolaborirao, ostalih 6000 trupa pobjeglo | Gubici: Veliki (Herodot) | ||||||||
Bitka kod Termopila (ljeto 480. pne.) dio je Grčko-perzijskih ratova, odnosno druge perzijske ekspedicije predvođene velikim kraljem Kserksom, sinom Daria Velikog. Bitka se održala kraj prolaza Termopila (Vruća vrata), gotovo istovremeno kad i pomorska bitka kod Artemizija. Sukobljene strane bili su savez grčkih polisa predvođenih Spartom i Perzijska Monarhija. Perzijska vojna ekspedicija bila je odgovor na atensko pomaganje jonskog ustanka, gusarenje nad perzijskim brodovima u Egejskom i Sredozemnom moru, grčko razaranje hrama u Sardu (perzijska satrapija), te kao ispravka neuspješne prve vojne ekspedicije koju je naredio veliki kralj Darije I. Veliki. Atenski general Temistoklo predložio je da se Perzijance pokuša zaustaviti istodobno kod prolaza Termopila na kopnu i kod tjesnaca Artemizija.
Grčki plan bio je neutralizirati perzijsku brojčanu nadmoć koristeći prirodne uske prolaze poput Termopila koji je od planine do morskih litica bio širok svega 14 m i u kojem se mogla boriti samo grupica od obje vojske. Unatoč hrabrom pokušaju suprostavljanja nadmoćnijoj vojsci, Perzijanci su porazili grčke snage te nastavili napredovati prema jugu gdje su u znak odmazde spalili polise Atenu i Eretriju. Kserkso i većina vojske se potom vratila u Perziju prvenstveno zbog pobuna u Babilonu, dok je u Grčkoj ostavljena manja vojska pod vodstvom generala Mardonija, koje su ujedinjeni Grci napali i porazili godinu dana poslije kod Plateje.
Unatoč porazu, bitka kod Termopila postala je sinonimom hrabrosti u djelima zapadnjačkih historičara, gdje je često opisana kao primjer malobrojnih domoljuba koji se brane protiv brojčano nadmoćnijeg neprijatelja. Historijski je zanimljivo kako se bitka gotovo identičnog scenarija odigrala vijek i pol nakon bitke kod Termopila, gdje je šačica elitnih perzijskih vojnika kod Perzijskih vrata zadržala vojsku Aleksandra Makedonskog više od mjesec dana.