Back Veda Afrikaans Veda ALS वेद ANP فيدا Arabic বেদ Assamese Vedes AST Vedalar Azerbaijani Wéda BAN Vėdas BAT-SMG Veda BCL
| Serija članaka na temu: Hinduistički spisi | |
| |
| Veda | |
|---|---|
| Rgveda · Yajurveda | |
| Samaveda · Atharvaveda | |
| Vedske podjele | |
| Samhita · Brahmana | |
| Aranyaka · Upanishad | |
| Vedanga | |
| Shiksha · Chandas | |
| Vyakarana · Nirukta | |
| Jyotisha · Kalpa | |
| Itihasa | |
| Mahabharata · Ramayana | |
| Ostali spisi | |
| Smriti · Purana | |
| Bhagavad Gita · Sutra | |
| Pancharatra · Tantra | |
| Ramacharitamane · Stotra | |
| Hanuman Chalisa | |
Vede (sanskrit: वेद [véda] – "znanje") je naziv za opsežni korpus tekstova koji su nastali u drevnoj Indiji. Smatraju se najranijim oblikom književnosti na sanskritu[1] i najstarijim svetim spisima hinduizma.[2]
Prema hinduističkoj tradiciji, Vede su apauruṣeya "skladbe neljudskog porijekla"[3], te se smatra da su neposredno obznanjene, i zato se nazivaju śruti ("ono što se čulo").[4][5] Ove tekstove primili su ili "videli" drevni mudraci i potom ih preneli ljudima. Bramani su čuvali ove tekstove – to i danas rade – kao usmenu tradiciju recitovanja, koja je prenošena s jedne na drugu generaciju. Vedske mantre se recitiraju u hinduističkim molitvama, vjerskim obredima i sličnim prigodama. Ovi tekstovi su izuzetno važni za indijski identitet i presudno su uticali na različite indijske škole, obezbeđujući snažan osećaj kontinuiteta sa prošlošću.[6]
Filozofije i sekte koje su se razvile na indijskom podkontinetu su zauzele različita stajališta o Vedama. Škole indijske filozofije koje citiraju Vede kao vjerski autoritet se klasificiraju kao "ortodoksne" (āstika). Dvije druge indijske filozofije, budizam i džainizam, ne prihvaćaju autorutet Veda te su evoluirale u posebne religije. U indijskoj filozofiji te se grupe nazivaju "heterodoksnima" ili "ne-vedskim" (nāstika) školama.[7]
- ↑ see e.g. MacDonell 2004: str. 29-39; Sanskrit literature (2003) in Philip's Encyclopedia. Accesed 2007-08-09
- ↑ see e.g. Radhakrishnan & Moore 1957: str. 3; Witzel, Michael, "Vedas and Upaniṣads", in: Flood 2003: str. 68
- ↑ Apte, pp. 109f. navodi "ne od ljudskog, nego od božanskog porijekla"
- ↑ Apte 1965: str. 887
- ↑ Muller 1891: str. 17-18
- ↑ Kembridžova ilustrovana istorija religije (str. 34-35), Stylos, Novi Sad, 2006.
- ↑ Flood 1996: str. 82