Zahumlje (kasnije Hum) je bila srpska srednjovekovna kneževina koja je obuhvatala južnu Dalmaciju i delove Bosne i Hercegovine do 10. veka.
Konstantin Porfirogenit piše da su Srbi u 7. veku naselili druge delove južne Dalmacije, Travuniju i Paganiju.
Oni koji sada tamo žive u Zahumlju, Srbi su iz vremena onog kneza koji je tražio zaštitu u imperatora Heraklija. Oni su nazvani Zahumljani zbog takozvanog brda Hum i zaista u jeziku Slavena »Zahlumi« znači »iza brda«...[1]
– Konstantin Porfirogenit VII, „O upravljanju Carstvu“
Car Konstantina Porfirogenit bio je savremenik Časlava Klonimirovića, koga Vizantija stalno pomaže. Stoga je Časlav uspio da znatno utvrdi svoju vlast i ojača Srbiju. Car i pisac je naveo i granice tadašnje srpske države. Srbija je tada obuhvatala današnju Bosnu do Plive, Cetine i Livna na zapadu; Travunija i Konavlje priznavali su srpsku vlast, a Zahumlje i Neretljanska oblast označavani su kao područje srpskog stanovništva i države. Na istoku je srpska granica dopirala do Rasa, a prema severu išla je do Rudnika. Na jugu se Časlav naslanjao na srpska plemena u Duklji. Središte i njegove države bilo je u današnjoj istočnoj Bosni, severoistočnoj Hercegovini i zapadnoj Srbiji. Prvi put se kod njega, sredinom X vijeka, za ovu čitavu Časlavovu tvorevinu, upotrebljava ime Srbija, ι Σερβλια. Pod srpskim imenom Porfirogenit obuhvata sva plemena, koja su ušla u obim Časlavove države, Bosance, Rašane, Trebinjce, Konavljane, Dukljane, Zahumce i Neretljane. Pod Časlavom se, vrši prvo srpsko plemensko grupisanje, i to kao reakcija na bugarsku osvajačku politiku Simeonova vremena. Dinastija Viševića gubi svoj značaj iako se Mihajlo u drugom dijelu svoje vladavine, pred kraj Simeonova života, približio Vizantiji i bio primljen od nje.
Srednjovjekovno Zahumlje je bilo u sastavu:Vizantijskog carstva, hrvatske kraljevine, Raške, Duklje, srpskog carstva i Mađarske kraljevine.[2]