Zimbabve

Republic of Zimbabwe
Republika Zimbabve

(Detaljno) (Detaljno)
Nacionalni moto: Jedinstvo, sloboda, rad.
Službeni jezik	engleski
Glavni grad	Harare 17° 50′ S, 31° 03′ E
Predsednik	Emmerson Mnangagwa
Površina  - Ukupno  - % vode	59. 390,580 km² 1%
Stanovništvo - Ukupno (2003) -Gustina naseljenosti	66. 12.671.860 (Jul 2004.) 32/km²
Nezavisnost - Proglašen  - Priznat	Rodezijski građanski rat (kao Rodezija) 11. novembar, 1965. (kao Zimbabve) 17. april, 1980
Moneta	Zimbabveanski dolar (ZWD ili Z$)
Vremenska zona	UTC +2 (DST, Nema letnje vreme)
Nacionalna himna	Kalibusiswe Ilizwe leZimbabwe ("Blagoslovena bila država Zimbabve")
Internet domen	.zw
Pozivni telefonski broj	+263
	izmena sadržaja kutijice

Republika Zimbabve, je neobalna država na jugu Afrike, između Viktorijinih vodopada, jezera Karibe, reke Zambezi na severu i reke Limpopo na jugu. Zimbabve se graniči sa Južnom Afrikom na jugu, Bocvanom na zapadu, Zambijom na severu i Mozambikom na istoku. Glavni i najveći grad Zimbabvea je Harare. Drugi najveći grad je Bulawayo. U zemlji sa oko 15 miliona stanovnika^[1] 16 je službenih jezika^[2] sa engleskim i lokalnim jezicima šona i ndebele kao najrasprostranjenijima. Od IX veka, kada je ovo područje još bilo u periodu gvozdenog doba, Bantu stanovništvo (od kojega će nastati savremena etnička grupa Šona) uspostavila je grad državu Veliki Zimbabve koja se razvila u važno trgovačko središte u XI veku kontrolišući trgovinu zlatom, slonovačom i bakrom prema Svahilijskoj obali na Indijskom okeanu na koja je bila povezana sa arapskim i indijskim centrima. Grad je napušten do polovine XV veka.^[3] Iz ovoga je centra nastalo i Kraljevstvo Zimbabve (1220–1450), a iz njega i Rozvijska država (1660–1866) i Monomotapa (1430–1760).

Britanska južnoafrička kompanija (engleski: British South Africa Company) Ceclia Rhodesa izvršila je demarkaciju šire regije Rodezije 1890. godine kada je poražen Mashonaland, kao i 1893. godine kada je nakon snažnog otpora naroda Ndebele u prvom ratu za Matabele Matabeleland i osvojen od strane Britanaca. Direktna vlast Britanske južnoafričke kompanije završena je 1923. godine sa uspostavom Južne Rodezije kao britanske samoupravne kolonije. 1965. godine, nakon nezavisnosti Zambije, belačka manjina u Rodeziji jednostrano je proglasila nezavisnost Rodezije i režim rasne segregacije sličan aparthejdu ali te odluke nisu međunarodno priznate i dovele su do 15 godina izolacije kao i ustanka potlačene crnačke većine u narodnooslobodilački rat Zimbabvea. Borba je dovela do potpisivanja mirovnog sporazuma i priznanja nezavisnosti Zimbabvea i njegove nove izabrane dominantno crnačke vlade u aprilu 1980. godine. Nova zemlja pristala je postati članica Komonvelta nacija, ali joj je članstvo suspendovano 2002. godine citirajući kršenja međunarodnog prava vlade Roberta Mugabea što je zemlju navelo da u decembru 2003. i formalno napusti ovu organizaciju.

Robert Mugabe postao je premijer Zimbabvea 1980. godine kada je njegov Afrički nacionalni savez Zimbabvea odneo neočekivanu uverljivu pobedu na opštim izborima 1980. godine i doveo do konačnog sloma belačkog režima. Predsednik je postao od 1987. godine do povlačenja sa ove funkcije 2017. godine. Pod njegovim autoritarnim vodstvom službe bezbednosti dominirale su mnogim procesima u zemlji i bile su odgovorne za brojna kršenja ljudskih prava.^[4] Od 2000. do 2009. godine zemlja se suočila sa snažnim ekonomskim padom i hiperinflacijom koja je zaustavljena tek kada je uz zimbabveanski dolar dozvoljena upotreba i drugih valuta, ali je naknadni oporavak bio vrlo spor. 15. novembra 2017. godine, nakon godinu dana demonstracija protiv njegove vlasti i ekonomske krize, Mugabe je u državnom udaru srušen sa vlasti i određen mu je kućni pritvor dok je vlast preuzela vojska. Mugabe je nakon 6 dana predao vlast dok je novi predsednik postao Emmerson Mnangagwa.

Zimbabve je država članica Ujedinjenih nacija, Južnoafričke razvojne zajednice, Afričke unije i Zajedničkog tržišta za istočnu i jugoistočnu Afriku.

1. ↑ „Zimbabwe Population 1950-2021”. macrotrends.net. Pristupljeno 29 June 2021. 
2. ↑ „Constitution of Zimbabwe (final draft)”. Government of Zimbabwe. January 2013. Arhivirano iz originala na datum 2 October 2013. 
3. ↑ „Who built Great Zimbabwe? And why? - Breeanna Elliott” (en). TED-Ed. Pristupljeno 2022-03-13. 
4. ↑ „Zimbabwe 2015 Human Rights Report”. United States Department of State Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor. 2015. Pristupljeno 6 May 2016.