Gjuha finlandeze

Finlandisht
Shqiptimi	Stampa:IPA-fi
Folës amtare	5.8 milion Finlanda 5.4 million Suedia 0.40 milion Norvegjia 8,000 (Kven) Karelia 8,500 (2020)[1]
Familje gjuhësore	Uralike Finno-Ugrike Fino-Baltike Northern Finnic Finlandisht
Dialektet	Amerikan Ostrobotnike lindore Ostrobothnia Jugore Tavastian Peräpohjola Jugperëndimore Kareliane Jugore Ingriane Savoniane Kainuu Varmland Helsinki Meänkieli Gällivare Kven Rauma Suedi siberiane
Shkrimi	Latinisht (Alfabeti finlandez) Alfabeti finlandez braille
Format me shenja	Signed Finnish
Statusi zyrtar
Gjuhë zyrtare në	Finlanda  Bashkimi Evropian Këshilli Nordik
Rregulluar nga	Departamenti i Planifikimit Gjuhësor i Institutit për Gjuhët e Finlandës
Kodet gjuhësore
ISO 639-1	fi
ISO 639-2	fin
ISO 639-3	fin
Glottolog	finn1318  përjashtuar Kven dhe Meänkieli
Linguasphere	41-AAA-a
Majority language   Spoken by a minority
This article contains IPA phonetic symbols. Without proper rendering support, you may see question marks, boxes, or other symbols instead of Unicode characters. For an introductory guide on IPA symbols, see Help:IPA.

Gjuha finlandeze (suomi, ose suomen kieli) është një gjuhë uralike e degës finike, e folur nga shumica e popullsisë në Finlandë dhe nga finlandezët etnikë jashtë Finlandës. Finlandishtja është një nga dy gjuhët zyrtare të Finlandës (tjetra është suedishtja). Në Suedi, gjuhët zyrtare të pakicave janë edhe finlandishtja edhe meänkieli (që ka kuptueshmëri të konsiderueshme reciproke me finlandishten^[3]). Gjuha kvene, e cila si meänkieli është reciprokisht e kuptueshme me finlandishten, flitet në qarkun norvegjez Troms og Finnmark nga një grup pakicë me prejardhje finlandeze.

Finlandishtja është tipologjikisht përngjitës^[4] dhe përdor pothuajse ekskluzivisht ngjitje prapashtesore. Emrat, mbiemrat, përemrat, numërorët dhe foljet lakohen në varësi të rolit të tyre në fjali. Fjalitë zakonisht formohen me rend fjalësh kryefjala-kallëzuesi-kundrinori, megjithëse përdorimi i gjerë i lakimit lejon që ato të renditen ndryshe. Ndryshimet e renditjes së fjalëve shpesh rezervohen për dallimet në strukturën e informacionit.^[5] Drejtshkrimi finlandez përdor një alfabet të shkrimit latin që rrjedh nga alfabeti suedez dhe është fonetik në një masë të madhe. Dallohen gjatësia e zanoreve dhe gjatësia e bashkëtingëlloreve dhe ka një sërë diftongesh, megjithëse harmonia e zanoreve kufizon se cilat diftonge janë të mundshme.

1. ^ Stampa:Ethnologue18
2. ^ О государственной поддержке карельского, вепсского и финского языков в Республике Карелия (në rusisht). Gov.karelia.ru. Arkivuar nga origjinali më 11 tetor 2017. Marrë më 6 dhjetor 2011.
3. ^ Öst, Heidi (2013). "Recent Legal Developments in Sweden: What Effect for Finnish and Meänkieli Speakers?". European Yearbook of Minority Issues Online (në anglisht). 10 (1): 563–582. doi:10.1163/22116117-01001026. ISSN 1570-7865.
4. ^ Haspelmath, Martin Dryer; Matthew S Gil; David Comrie; Bernard Bickel; Balthasar Nichols, Johanna (2005). Fusion of selected inflectional formatives (në anglisht). Oxford University Press. OCLC 945596278.
5. ^ Vilkuna, Maria (1989). Free word order in Finnish : its syntax and discourse functions (në anglisht). Suomalaisen kirjallisuuden seura. ISBN 951-717-558-2. OCLC 997419906.