Holanda

[Nederland] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)  (Dutch) Holanda
Flamuri Stema
Parimi: [Je maintiendrai] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)  (French) (anglisht: "I will maintain")
Himni: [Wilhelmus] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)  (Dutch) (anglisht: "William of Nassau")
Holanda në rruzullin tokësor kishte në qendër Evropën Holanda metropolitane në Evropë Bashkitë Karaibe Location of Netherlands (dark green) – in Europe (green & dark grey) – in the European Union (green)
Kryeqyteti	Amsterdami[a] 52°22′N 4°53′E / 52.367°N 4.883°E / 52.367; 4.883
Selia e qeverisë	Haga[a]
Qyteti më i madh	capital
Gjuhët zyrtare	Holandisht
Gjuhët rajonale	Anglisht Papiamento Frizian Perëndimor[b]
Gjuhët e njohur	Holandishtja e Saksonisë së Ulët Gjuha holandeze e shenjave Limburgisht Sinte Romani Jidish[c]
Grupet etnike (2020)	75,8% Holandezë 7,9% evropian tjerë[d] 2,4% Turq 2,35% Marokenë 2,1% Indonezianë 2,1% Surinamezë 0,9% Antilale 0,6% Sirianë 6,0% Të tjera[3]
Besimi (2020)	55,4% Nuk kanë fe 37,5% Krishterimi 19,8% Katolicizëm 14,4% Protestantizëm 3,3% Të krishterë tjerë 5,2% Islami 1,1% Hinduizmi 0,8% të tjerë[4]
Nofka	Holandezë
Qeveria
Lloji i qeverisjes	Monarkia kushtetuese parlamentare unitare
• Mbreti	Willem-Alexander
• Kryeministër	Mark Rutte
Kuvendi	Shtetet e Përgjithshme
• Dhoma e sipërme	Senate
• Dhoma e ulët	Dhoma e Përfaqësuesve
Themelimi
• Para pavarësisë	Holanda spanjolle
• Act of Abjuration	26 korrik 1581
• Traktati i Münster	30 janar 1648
• Themelimi i mbretërisë	16 mars 1815
• Dita e Çlirimit	5 maj 1945
• Karta e Mbretërisë	15 dhjetor 1954
• Riorganizimi i Karaibeve	10 tetor 2010
Sipërfaqja
• Gjithsej	41,850 km2 (16,160 sq mi) (131st)
• Ujë (%)	18,41[5]
Popullsia
• Përllogaritje 2022	19 nëntor 2022[6] (67-të)
• 2011 census	16.655.799[7]
• Dendësia	423/km2 (1,095.6/sq mi) (16-të)
Ekonomia
PBB (PFB)	Përllogaritje 2022
• Gjithsej	$1,2 trilion [8] (27-të)
• Për kokë banori	$68.572[8] (13-të)
PBB (zyrtare)	Përllogaritje 2022
• Gjithsej	$1,01 trillion[8] (19th)
• Për kokë banori	$57.836[8] (13-të)
Monedha	Euro (€) (EUR) Dollari i Shteteve të Bashkuara (US$) (USD)[e]
Të dhëna të tjera
Gini (2020)	28.2[10] i ulët
IZHNJ (2021)	0.941[11] shumë i lartë · 10-të
Zona kohore	UTCUTC+01:00 ((Zona Kohore e Evropës Qendrore) UTC−04:00 (AST)[f])
• Verës	UTCUTC+02:00 (CEST) UTC−04:00 (AST)
Formati i datës	dd-mm-yyyy
Rryma elektrike	230 V–50 Hz
Ana e drejtimit të makinës	djathtas
Prefiksi telefonik	+31, +599[g]
Kodi i internetit TLD	.nl, .bq[h]

Holanda (holandisht Nederland), joformalisht Holland, është shtet që ndodhet në pjesën perëndimore të Evropës me disa ishuj në Karaibe. Është më i madhi nga katër vendet përbërëse të Mbretërisë së Vendeve të Ulëta. Holanda laget nga Deti i Veriut në veri dhe perëndim dhe kufizohet me Belgjikën në jug dhe Gjermaninë në lindje. Kryeqytet i vendit është Amsterdami dhe selia e qeverisë është në Hagë.

Holanda është një vend gjeografikisht i ulët, me rreth 25 për qind të sipërfaqes së saj dhe 21 % të popullsisë së saj të ndodhur nën nivelin e detit, dhe 50 % e tokës së saj ndodhet më pak se një metër mbi nivelin e detit. Sipërfaqe e konsiderueshme e tokës është fituar nga deti nëpërmjet pritave. Pjesa më e madhe e Holandës është e formuar nga grykëderdhja e tre lumenjve të rëndësishëm evropiane, të cilat së bashku me degët e tyre formojnë deltën Rhein-Meuse-Scheldt. Pjesa më e madhe e vendit është shumë e sheshtë, me përjashtim të zonës kodrinore ​​në skajin juglindor dhe disa vargjeve kodrash në pjesën qendrore.

Holanda është një nga vendet e para që ka pasur një parlament të zgjedhur. Ajo është anëtare themeluese i BE-së, NATO, OECD dhe OBT. Bashkë me Belgjikën dhe Luksemburgun formon bashkimin ekonomik të Beneluksit. Në Holandë ndodhet Organizata për Ndalimin e Armëve Kimike dhe pesë gjykata ndërkombëtare: Gjykata e Përhershme të Arbitrazhit, Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë, Tribunali Penal Ndërkombëtar për ish-Jugosllavinë, Gjykata Ndërkombëtare Penale dhe Tribunali special për Libanin. Holanda ka një ekonomi tregu kapitaliste, duke u renditur e 13-ta ndër 157 shtete, sipas Indeksit të Lirisë Ekonomike. Në maj të vitit 2011, Holanda u rendit si vendi "më i lumtur" sipas rezultateve të publikuara nga Organizata për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim.

Holanda gjithashtu quhet Holland në gjuhë të ndryshme. Sidoqoftë, Holland është vetëm një rajon brenda vendit që përbëhet nga Hollanda e Veriut dhe e Jugut, dy nga dymbëdhjetë provincat e kombit.

Gabim referencash: Etiketat <ref> ekzistojnë për një grup të quajtur "lower-alpha", por nuk u gjet etiketa korresponduese <references group="lower-alpha"/>

1. ^ ^{a b} "Welke erkende talen heeft Nederland?" (në holandisht). Rijksoverheid. 11 janar 2016. Marrë më 27 dhjetor 2017.
2. ^ "Besluit van 24 juni 2021 tot vaststelling van het tijdstip van inwerkingtreding van de Wet erkenning Nederlandse Gebarentaal" (PDF). Staatsblad van Het Koninkrijk der Nederlanden (në holandisht). 2021. ISSN 0920-2064. Marrë më 1 korrik 2021.
3. ^ "CBS Statline". opendata.cbs.nl (në holandisht). Marrë më 2 prill 2021.
4. ^ CBS. "What are the major religions?". www.cbs.nl (në anglisht). Marrë më 2022-09-15.
5. ^ "CIA factbook Netherlands" (në anglisht). CIA. Marrë më 26 korrik 2021.
6. ^ "Bevolkingsteller". Statistics Netherlands (në holandisht). Marrë më 9 qershor 2021.
7. ^ "Dutch Census 2011 Analysis and Methodology" (PDF). Statistics Netherlands (në anglisht). 19 nëntor 2014. fq. 9. Marrë më 9 qershor 2021.
8. ^ ^{a b c d} "World Economic Outlook Database, April 2022". IMF.org (në anglisht). International Monetary Fund. prill 2022. Marrë më 19 prill 2022.
9. ^ "Wet geldstelsel BES" (në holandisht). Dutch government. 30 shtator 2010. Marrë më 11 janar 2014.
10. ^ "Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey". ec.europa.eu (në anglisht). Eurostat. Marrë më 21 qershor 2022.
11. ^ "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (në anglisht). United Nations Development Programme. 8 shtator 2022. Marrë më 8 shtator 2022.