Bayan

Ang bayan (Ingles: town; Kastilla: villa) ay isang pamayanang pantao. Pangkalahatang mas-malaki ang mga bayan kaysa mga nayon at mas-maliit kaysa mga lungsod, bagamat naiiba sa bawat panig ng mundo ang kraytirya na nagbubukod sa mga ito.

Karaniwang umiiral ang mga bayan bilang mga natatanging yunit ng pamahalaan, na may ligal na mga hangganang tukoy at ilan o lahat ng karapatan o pribilehiyo ng lokal na pamahalaan (tulad ng kapulisan). Sa Estados Unidos, tinatawag na "mga saping bayan" ("incorporated towns") ang mga ito. Sa ibang mga kaso walang sariling pamamahala ang isang bayan at ito naman ay "unincorporated" (hindi sapi). Tandaan na maaaring ligal na itinakda ang pag-iral ng isang hindi saping bayan sa pamamagitan ng ibang kaparaanan, tulad ng mga distrito sa pagsosona (zoning districts). Sa kaso ng ilang mga pamayanang planado (planned communities) umiiral ang bayan sa ligal na konteksto sa katauhan ng mga kasunduan sa mga ari-arian ng bayan.

Sa isang kahalintulad na banda, ang pagkakaiba ng isang bayan sa isang lungsod ay nakadepende sa pamamaraan na ito: ang isang lungsod ay maaaring isang entidad administratibo na ginawaran ng gayong designasyon sa pamamagitan ng batas, ngunit sa impormal na paggamit maari ding tumutukoy ang terminong ito sa isang urbanong lokalidad na may tiyak na laki o kahalagahan. Ang isang lungsod noong Gitnang Kapanahunan ay may taglay ng hindi hihigit sa 10,000 katao, ngunit sa kabilang banda itinuturing ng ilan^{[sinong nagsabi?]} ang isang pook urbano bilang isang bayan kung mas-kaunti sa 100,000 katao ang populasyon nito, kahit na maraming opisyal na mga lungsod ay may taglay na populasyong mas-maliit sa 100,000 katao.