Dinastiyang Yuan

Dinastiyang Yuan 元朝 ᠶᠡᠬᠡ ᠦᠨ ᠤᠯᠤᠰ
1271–1368
Yuan dynasty circa 1294 The situation of Goryeo was disputed[a]
Katayuan	Khagan-ruled division of the Mongol Empire Conquest dynasty in China
Kabisera	Khanbaliq (Beijing)
Karaniwang wika	Monggol Tsino
Relihiyon	Budismo (Budismong Tibetano bilang de facto na estadong relihiyon), Pagsamba sa kalangitan, Shamanismo, Taoismo, Confucianismo, Katutubong Tsinong relihiyon, Chinese Nestorian Christianity, Simbahang Katolika Romana, Hudaismo, Tsinong Manichaeismo, Islam
Pamahalaan	Monarkiya
Emperador
• 1260–1294	Kublai Khan
• 1333–1368	Toghon Temür
Kanselor
Panahon	Postclassical Era
• Pagtatag ni Genghis Khan sa Imperyong Monggol	Tagsibol, 1206
• Pormal na pagpapahayag ng dinastiyang Yuan[2]	18 Disyembre 1271
• Labanan ng Xiangyang	1268-1273
• Pananakop ng Katimugang Song	4 Pebrero 1276
• Labanan ng Yamen	19 Marso 1279
• Himagsikang Pulang Turbante	1351-1368
• Pagbagsak ng Khanbaliq	14 Setyembre 1368
• Pagkabuo ng Hilagaing Dinastiyang Yuan	1368-1388
Lawak
1310[3]	11,000,000 km2 (4,200,000 mi kuw)
Populasyon
• 1290	77000000
• 1293	79816000
• 1330	83873000
• 1350	87147000
Salapi	Nakararami na salaping papel (Chao), na may kaunting paggamit ng Tsinong cash
Pinalitan Pumalit Imperyong Monggol Dinastiyang Song Hilagaing Dinastiyang Yuan Dinastiyang Ming

Kasaysayan ng Tsina
SINAUNA
Neolitikong Tsina c. 8500 - c. 2070 BCE
Dinastiyang Xia c. 2070 – c. 1600 BCE
Dinastiyang Shang 1600–1046 BCE
Dinastiyang Zhou c. 1046 – 256 BCE
Kanluraning Zhou
Silanganing Zhou
Panahon ng Tagsibol at Taglagas
Panahon ng Nagdirigmaang mga Estado
IMPERYAL
Dinastiyang Qin 221 BCE–206 BCE
Dinastiyang Han 206 BCE–220 CE
Kanluraning Han
Dinastiyang Xin
Silanganing Han
Tatlong Kaharian 220–280
Wei, Shu & Wu
Dinastiyang Jin 265–420
Kanluraning Jin	Labing-anim na Kaharian 304–439
Silanganing Jin
Katimugan at Hilagaing mga Dinastiya 420–589
Dinastiyang Sui 581–618
Dinastiyang Tang 618–907
( Ikalawang Zhou 690–705 )
Limang Dinastiya at Sampung Kaharian 907–960	Dinastiyang Liao 907–1125
Dinastiyang Song 960–1279
Hilagaing Song		Kanluraning Xia
Katimugang Song	Jin
Dinastiyang Yuan 1271–1368
Dinastiyang Ming 1368–1644
Dinastiyang Qing 1644–1912
MAKABAGO
Republika ng Tsina 1912–1949
Republikang Bayan ng Tsina 1949–kasalukuyan	Republika ng Tsina (Taiwan) 1949–kasalukuyan
Kaugnay na mga artikulo  Mga dinastiya sa Kasaysayan ng Tsina Kasaysayang pang-ekonomiko ng Tsina Historiograpiya ng Tsina Kasaysayan ng Tsinong Sining Kasaysayan ng edukasyon sa Tsina Kasaysayan ng agham at teknolohiya sa Tsina Kasaysayang makabatas ng Tsina Kasaysayang lingguwistika ng Tsina Kasaysayang pangmilitar ng Tsina Kasaysayang pandagat ng Tsina Mga panahon sa kasaysayan ng Tsina
This box: tingnan usapan baguhin

Ang Dinastiyang Yuan (Tsino: 元朝; pinyin: Yuán Cháo), opisyal na Dakilang Yuan (Tsino: 大元; pinyin: Dà Yuán; Monggol: Yehe Yuan Ulus), ay ang imperyo o namamahalang dinastya sa Tsina na itinatag ni Kublai Khan, pinuno ng Monggol na angkan ng Borjigin. Bagaman ang mga Monggol ay nakapag pamahala na sa mga teritoryo kabilang ang ngayong Hilagang Tsina ng ilang dekada, ito ay hindi hanggang 1271 na opisyal na ipinahayag ni Kublai Khan ang dinastya sa tradisyunal na Tsinong paraan, at ang pananakop ay hindi nakumpleto hanggang 1279. Ang kanyang dominyo ay, sa puntong ito, hiwalay mula sa iba pang mga kanato at kinontrol ang karamihan sa kasalukuyan-araw na Tsina at ang mga nakapalibot na lugar, kabilang ang modernong Mongolia.^[4] Ito ay ang unang banyagang dinastiya na namuno sa lahat ng Tsina at tumagal hanggang 1368, matapos na kung alin bumalik ang mga Genghisid na pinuno nito ay bumalik sa kanilang tinubuang-bayang Monggol at nagpatuloy sa pamumuno sa Hilagaing Dinastiyang Yuan. Ang ilan sa mga Monggol na Emperador ng Yuan ay nagpakadalubhasa sa wikang Tsino, habang ang iba ay gumamit ng kanilang sariling wika lamang (Monggol) at ang iskrip na 'Phags-pa.

Ang Dinastiyang Yuan ay itinuturing parehong isang kahalili sa Imperyong Monggol at isang imperyal na dinastiyang Tsino. Ito ang kanato na pinamahalaan ng mga tagapagmana ng Möngke Khan pagkatapos ng dibisyon ng Imperyong Monggol. Sa opisyal na kasaysayang Tsino, ang Dinastiyang Yuan ay nagtaglay ng Utos ng Langit, sumunod sa Dinastiyang Song at sinundan ng Dinastiyang Ming. Ang dinastiya ay itinatag ni Kublai Khan, ngunit inilagay niya ang kanyang lolong si Genghis Khan sa imperyal na mga talaan bilang opisyal na tagapagtatag ng dinastya bilang Taizu. Sa Pagpapahayag ng Dinastikong Pangalan,^[5] inihayag ni Kublai ang pangalan ng bagong dinastya bilang Dakilang Yuan at inangkin ang pagsunod sa dating mga dinastiyang Tsino mula sa Tatlong Soberano at Limang Emperador sa Dinastiyang Tang.

Bilang karagdagan sa Emperador ng Tsina, inangkin din ni Kublai Khan ang pamagat ng Dakilang Khan, pinakadakila sa ibabaw ng iba pang mga kahaliling kanato: ang Chagatai, ang Ginintuang Kawan, at ang Ilhanato. Dahil dito, ang Yuan ay minsan ding tinutukoy bilang ang Imperyo ng Dakilang Khan. Gayunman, habang ang angkin ng kataas-taasang kapangyarihan ng mga Yuan na emperador ay minsan kinikilala ng mga kanluraning khan, ang kanilang pagpapailalim ay sa pangalan lamang at ang bawat isa ay nagpapatuloy sa kanilang sariling mga hiwalay na pag-unlad.^[6][7]

1. ↑ Tan Qixiang. "vol. 7". Historical Atlas of China (1982). SinoMaps Press. ISBN 9787503118449.
2. ↑ Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang Proclamation); $2
3. ↑ Rein Taagepera (Setyembre 1997). "Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia". International Studies Quarterly. 41 (3): 499. doi:10.1111/0020-8833.00053. JSTOR 2600793.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
4. ↑ Christopher P. Atwood – Encyclopedia of Mongolia and the Mongol Empire
5. ↑ 《建國號詔》
6. ↑ J.J.Saunders – The history of Mongol conquests
7. ↑ Rene Grousset – The Empire of Steppes

Maling banggit (May <ref> tag na ang grupong "lower-alpha", pero walang nakitang <references group="lower-alpha"/> tag para rito); $2