Teismo

Ang Teismo (Ingles: Theism) o Paniniwala sa Diyos, sa larangan ng paghahambing na relihiyon, ay ang paniniwala na hindi bababa sa isang diyos ang umiiral. Sa laganap na paraan ng pagsasalita, ang katagang teismo ay kadalasang naglalarawan ng klasikong pagkaintindi ng Diyos na matatagpuan sa Kristiyanismo, Hudaismo, Islam, Sikhismo, at Hinduismo.

Ang katagang theism ay nagmula sa Griyegong theos na ibig sabihin ay "diyos o bathala". Ang katagang theism ay unang ginamit ni Ralph Cudworth (1617-88). Sa kahulugan ni Cudworth, sila ay "mahigpit at maayos na tinatawag na mga Teista, na nagpatibay, na isang ganap na may kamalayang pag-unawa na katauhan, o kaisipan, na umiiral sa sarili nito mula sa kawalang-hanggan, ay ang sanhi ng lahat ng ibang mga bagay".

Ang Ateismo o hindi paniniwala sa diyos o kahit anong diyos o maging mga diyos-diyosan, ay tumatanggi sa paniniwala na mayroong kahit isang diyos o bathala. Pagtanggi sa makitid na kahulugan ng teismo ay maaaring magka-anyo tulad ng mga deismo, panteismo, at politeismo. Ang pahayag na ang pag-iral o pagkakaroon ng kahit anong diyos o bathala ay hindi alam o hindi maaaring malaman ay agnostisismo. Ang positibong paggiit ng kaalaman, alinman sa pag-iral o pagkakaroon ng diyos o bathala o ang kawalan ng mga diyos, ay maaari ring maiugnay sa ilang mga teista o mga naniniwala sa diyos o bathala at sa ilang mga ateista o mga hindi naniniwala sa diyos o bathala. Sa madali, ang teismo at ateismo ay may kinalaman sa paniniwala, at ang agnostisismo ay may kinalaman sa rasyunal o makatuwirang pahayag o pag-angkin sa paggigiit ng kaalaman.