Back Allergie Afrikaans Alerchia AN حساسية Arabic এলাৰ্জী Assamese Alerxa AST Allergiya Azerbaijani آلرژی AZB Аллергия Bashkir Alerhiya BCL Алергія Byelorussian

Alerji

Alerji
Kurdeşen yaygın bir alerjik belirtidir.
UzmanlıkİMmünoloji
BelirtilerKırmızı gözler, kaşıntılı döküntü, kusma, burun akıntısı, nefes darlığı, şişlik, hapşırma ve öksürük
TiplerSaman nezlesi, besin alerjisi, atopik dermatit, alerjik astım, anafilaksi[1]
NedenleriGenetik ve çevresel faktörler[2]
TanıBelirtilere dayalı, deri prik testi, kan testi[3]
Ayırıcı tanıGıda intoleransı, gıda zehirlenmesi[4]
KorunmaPotansiyel alerjenlere erken maruz kalma[5]
TedaviBilinen alerjenlerden kaçınma, ilaçlar, alerjen immünoterapisi[6]
İlaçSteroidler, antihistaminikler, epinefrin, mast hücre stabilizatörü, antilökotrienler[6][7][8][9]
SıklıkYaygın[10]

Alerjik hastalıklar, bağışıklık sisteminin çevrede genellikle zararsız olan maddelere karşı geliştirdiği aşırı duyarlılık sonucu ortaya çıkan çeşitli patolojik durumlar olarak tanımlanır.[11] Bu hastalıklar arasında alerjik rinit (saman nezlesi), gıda alerjileri, atopik dermatit, alerjik astım ve anafilaksi gibi durumlar yer almaktadır.[1] Klinik belirtiler arasında konjonktivit (kırmızı gözler), kaşıntılı bir döküntü, hapşırma, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı ve anjiyoödem (şişlik) gibi bulgular bulunabilir.[12] Gıda intoleransı ve gıda zehirlenmesi gibi patolojik durumların farklı klinik varlıklar olduğunu unutmamak gerekir.[3][4]

Yaygın alerjenler arasında polen ve bazı gıdalar yer almaktadır.[11] Metaller ve diğer kimyasal maddeler de benzer alerjik reaksiyonlara neden olabilir.[11] Şiddetli alerjik reaksiyonların başlıca sebepleri arasında gıdalar, böcek sokması ve ilaçlar bulunmaktadır.[2] Bu durumların oluşumu (patogenezi) hem genetik yatkınlık hem de çevresel etmenlere bağlıdır.[2] Altta yatan bağışıklık mekanizması, immunoglobulin E antikorlarının (IgE) alerjenle bağlanarak mast hücresi veya bazofil üzerindeki FCER1 reseptörü ile etkileşime girmesi ve bunun, vücudun bağışıklık sistemi tarafından salınan ve iltihaplanmaya yol açan maddeleri, örneğin histamin gibi, salınmasını tetiklemesidir.[13] Tanı genellikle hastanın tıbbi geçmişine dayandırılır.[3] Bazı durumlarda, deri prik testi veya kan testleri gibi ek tanı yöntemleri faydalı olabilir.[3] Ancak, pozitif sonuçlar her zaman o maddeye karşı klinik olarak anlamlı bir alerji varlığını göstermeyebilir.[14]

Çocukların potansiyel alerjenlere erken yaşta maruz kalması, alerji gelişimine karşı koruyucu bir etki gösterebilir.[5] Alerjilerin tedavisinde bilinen alerjenlerden kaçınma ve steroidler ile antihistaminikler gibi ilaçların kullanımı yer almaktadır.[6] Ciddi alerjik reaksiyonlarda enjekte edilebilir adrenalin (epinefrin) tedavisi önerilmektedir.[7] Alerjen immünoterapisi, bireyleri giderek artan miktarlarda alerjenlere maruz bırakarak tolerans geliştirmeyi amaçlayan bir tedavi yöntemidir ve özellikle saman nezlesi ve böcek ısırmalarına bağlı alerjilerde etkilidir.[6] Ancak, gıda alerjilerindeki etkinliği hala belirsizdir.[6]

Alerjiler oldukça yaygındır.[10] Gelişmiş ülkelerde, bireylerin yaklaşık %20'si alerjik rinitten etkilenmektedir,[15] insanların yaklaşık %6'sında en az bir gıda alerjisi bulunmakta olup,[3][5] insanların yaklaşık %20'si ise yaşamlarının bir noktasında atopik dermatit (yoğun kaşıntı, iltihaplanma ve kseroz ile kendini gösteren bir cilt rahatsızlığı) geçirmiştir.[16] Ülkeye göre değişmekle birlikte, bireylerin %1 ila %18'inde astım görülmektedir.[17][18] Anafilaksi (enjekte edilen bir antijene aşırı duyarlılık sonucu sistemik damar genişlemesinin neden olduğu şok), %0.05 ila %2 oranında görülmektedir.[19] Birçok alerjik hastalığın yaygınlık oranının arttığı gözlemlenmektedir.[7][20][21] "Alerji" terimi ilk kez Clemens von Pirquet tarafından 1906 yılında kullanılmıştır.[2]

  1. ^ a b "Types of Allergic Diseases". NIAID. 29 Mayıs 2015. 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2015. 
  2. ^ a b c d Kay AB (2000). "Overview of 'allergy and allergic diseases: with a view to the future'". British Medical Bulletin. 56 (4). ss. 843-64. doi:10.1258/0007142001903481. PMID 11359624.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  3. ^ a b c d e National Institute of Allergy and Infectious Diseases (July 2012). "Food Allergy An Overview" (PDF). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  4. ^ a b Bahna SL (December 2002). "Cow's milk allergy versus cow milk intolerance". Annals of Allergy, Asthma & Immunology. 89 (6 Suppl 1). ss. 56-60. doi:10.1016/S1081-1206(10)62124-2. PMID 12487206. 
  5. ^ a b c Sicherer SH, Sampson HA (February 2014). "Food allergy: Epidemiology, pathogenesis, diagnosis, and treatment". The Journal of Allergy and Clinical Immunology. 133 (2). ss. 291-307; quiz 308. doi:10.1016/j.jaci.2013.11.020. PMID 24388012. 
  6. ^ a b c d e "Allergen Immunotherapy". 22 Nisan 2015. 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2015. 
  7. ^ a b c Simons FE (October 2009). "Anaphylaxis: Recent advances in assessment and treatment" (PDF). The Journal of Allergy and Clinical Immunology. 124 (4). ss. 625-36; quiz 637-38. doi:10.1016/j.jaci.2009.08.025. PMID 19815109. 27 Haziran 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  8. ^ Finn DF, Walsh JJ (September 2013). "Twenty-first century mast cell stabilizers". British Journal of Pharmacology. 170 (1). ss. 23-37. doi:10.1111/bph.12138. PMC 3764846 $2. PMID 23441583. 
  9. ^ May JR, Dolen WK (December 2017). "Management of Allergic Rhinitis: A Review for the Community Pharmacist". Clinical Therapeutics. 39 (12). ss. 2410-2419. doi:10.1016/j.clinthera.2017.10.006. PMID 29079387.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  10. ^ a b "Allergic Diseases". NIAID. 21 Mayıs 2015. 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2015. 
  11. ^ a b c McConnell TH (2007). The Nature of Disease: Pathology for the Health Professions. Baltimore, MD: Lippincott Williams & Wilkins. s. 159. ISBN 978-0-7817-5317-3. 
  12. ^ "Environmental Allergies: Symptoms". NIAID. 22 Nisan 2015. 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2015. 
  13. ^ "How Does an Allergic Response Work?". NIAID. 21 Nisan 2015. 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2015. 
  14. ^ Cox L, Williams B, Sicherer S, Oppenheimer J, Sher L, Hamilton R, Golden D (December 2008). "Pearls and pitfalls of allergy diagnostic testing: report from the American College of Allergy, Asthma and Immunology/American Academy of Allergy, Asthma and Immunology Specific IgE Test Task Force". Annals of Allergy, Asthma & Immunology. 101 (6). ss. 580-92. doi:10.1016/S1081-1206(10)60220-7. PMID 19119701. 
  15. ^ Wheatley LM, Togias A (January 2015). "Clinical practice. Allergic rhinitis". The New England Journal of Medicine. 372 (5). ss. 456-63. doi:10.1056/NEJMcp1412282. PMC 4324099 $2. PMID 25629743. 
  16. ^ Thomsen SF (2014). "Atopic dermatitis: natural history, diagnosis, and treatment". ISRN Allergy. Cilt 2014. s. 354250. doi:10.1155/2014/354250. PMC 4004110 $2. PMID 25006501.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  17. ^ "Global Strategy for Asthma Management and Prevention: Updated 2015" (PDF). Global Initiative for Asthma. 2015. s. 2. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  18. ^ "Global Strategy for Asthma Management and Prevention" (PDF). Global Initiative for Asthma. 2011. ss. 2-5. 20 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  19. ^ Leslie C. Grammer (2012). Patterson's Allergic Diseases. 7. Lippincott Williams & Wilkins. ISBN 978-1-4511-4863-3. 14 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2024. 
  20. ^ Anandan C, Nurmatov U, van Schayck OC, Sheikh A (February 2010). "Is the prevalence of asthma declining? Systematic review of epidemiological studies". Allergy. 65 (2). ss. 152-67. doi:10.1111/j.1398-9995.2009.02244.x. PMID 19912154.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  21. ^ Pongdee T. "Increasing Rates of Allergies and Asthma". American Academy of Allergy, Asthma & Immunology. 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2024. 
From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Tubidy