Azeriler

Azeriler
Azərbaycanlılar
Azerbaycan Türkleri
Azeri Türkleri
آذربایجان تۆرکلری
آذربایجانلیلار
Önemli nüfusa sahip bölgeler
 İran15 milyon (Encyclopædia Britannica)[1]
10.9–15 milyon (CIA factbook,[2] Knüppel,[3] Ethnologue,[4] Swietochowski)[5]
12–18 milyon (Elling,[6] Gheissari)[7]
 Azerbaycan10.000.000 (2019)[8]
 Türkiye800.000-3.000.000[9][9][10][10]
 Rusya2.500.000 (2009)[11]
 Irak800.000 (2016) - 1.500.000[12]
 ABD400.000 - 1.000.000[13][14][15]
 Gürcistan233.178 (2014)[16]
 Ukrayna546.000 (2011)[17]
 Almanya400.000 (2011)
 Kanada174.000 (2010)[18]
 Kazakistan90.000 (2010)[19]
 Danimarka56.000 (2010)[20]
 Türkmenistan36.586 (1995)[21]
 Hollanda20.000 (2010)[22]
 Avusturya20.000 (2010)[23]
 Avustralya8.300 (2010)[24]
 Estonya3.000 (2010)[25]
Diller
Din

Azeriler, Azerbaycanlılar,[34][35] veya Azerbaycan Türkleri[36][37] ya da Azeri Türkleri, Kafkasya ve İran platosu arasındaki geniş arazide yaşayan bir Türk halkı.[38] En büyük nüfusu İran Azerbaycanlıları oluşturur.[39]

1813'te Gülistan Antlaşması ve 1828'de Türkmençay Antlaşması ile Aras Nehri'nin kuzeyi Rus İmparatorluğu'nun egemenliği altına girmiş ve Azerileri ikiye bölünmüştür. Bu uluslararası sınırın her iki tarafında yaşamalarına rağmen Azeriler tek bir etnik gruptur.[40] Azerice, Türk dil ailesinin Oğuz grubuna ait bir dildir ve aynı aileden olan Türkmence, Kaşkayca ve Türkiye Türkçesi (Irak Türkmenleri tarafından konuşulan şive dahil olmak üzere) ile karşılıklı anlaşılabilirliğe sahiptir.[41] Azerbaycan'daki Azeriler genellikle daha ılıman, İran'dakiler ise daha dindar Müslümandırlar. Azerbaycan'ın 1991'de Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığından bu yana Türk köklerine yönelik yoğun bir ilgi ve milliyetçi düşünce akımı başlamıştır.[42]

  1. ^ "Azerbaijani (people)". Encyclopædia Britannica. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2019. 
  2. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; CIA Iran isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  3. ^ Knüppel, Michael. "Turkic languages of Persia: an overview". Encyclopaedia Iranica. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2012. Altogether, one-sixth of today's Iranian population is turcophone or bilingual (Persian and Turkic; see Doerfer, 1969, p. 13) 
  4. ^ "Iran". Ethnologue. 4 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2018. 
  5. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; dictionary isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  6. ^ Elling, Rasmus Christian. Minorities in Iran: Nationalism and Ethnicity after Khomeini, Palgrave Macmillan, 2013. Excerpt: "The number of Azeris in Iran is heavily disputed. In 2005, Amanolahi estimated all Turkic-speaking communities in Iran to number no more than 9 million. CIA and Library of congress estimates range from 16 to 24 percent—that is, 12–18 million people if we employ the latest total figure for Iran's population (77.8 million). Azeri ethnicsts, on the other hand, argue that overall number is much higher, even as much as 50 percent or more of the total population. Such inflated estimates may have influenced some Western scholars who suggest that up to 30 percent (that is, some 23 million today) Iranians are Azeris." [1] 5 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. ^ * Ali Gheissari, "Contemporary Iran:Economy, Society, Politics: Economy, Society, Politics", Oxford University Press, 2 April 2009. pg 300Azeri ethnonationalist activist, however, claim that number to be 24 million, hence as high as 35 percent of the Iranian population"
  8. ^ "Population by ethnic groups". The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan. 2014. 13 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2014. 
  9. ^ a b "Turkey: Religions & Peoples" (İngilizce). Encyclopedia of the Orient (en az 800.000). 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2010. 
  10. ^ a b Haftalık haber dergisi Aksiyon : Caferi imamlar 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.- "...Azeri Caferilerin sayısı, eski bakanlardan Namık Kemal Zeybek'in Meclis tutanaklarına dayandırarak verdiği bilgiye göre, 3 milyon civarında."
  11. ^ "Rusya'da Azeriler" (Rusça ve İngilizce). 2002 Rusya nüfus sayımı. 2 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2009. 
  12. ^ Gamming, Jenny. They have a flag-but no country " in Swedish Expressen, 17 Aug. 1997. (Viewed 16 Aug. 1999). Unrepresented Nations & Peoples Organisation web site. Translated by SSF/Goran Hansson.
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2011. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2011. 
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2011. 
  16. ^ "Ethnic groups by major administrative-territorial units" (PDF). 2014 census. National Statistics Office of Georgia. 28 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2016. 
  17. ^ "About number and composition population of Ukraine by data All-Ukrainian census of the population 2001" 31 Ekim 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2001 Ukrayna nüfus sayımı.
  18. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2011. 
  19. ^ PDF dosyası: "Ethnodemographic situation in Kazakhstan" 16 Nisan 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (1999 nüfus sayımı).
  20. ^ "StatBank Denmark (2008)". 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.  - Bu sayı, Azerbaycan'ı köken ülkelerini sayan Danimarka vatandaşlarını içermektedir, yani İran Azerilerini içermemektedir.
  21. ^ "Итоги всеобщей переписи населения Туркменистана по национальному составу в 1995 году — asgabat.net". 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2015. ; . (Rusça)
  22. ^ "Azerbaycan-Hollanda ilişkileri" (Azerice). Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı. 24 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2007.  (Bunların 7.000 tanesi Azerbaycan'dan göç edenlerdir).
  23. ^ "Azerbaycan-Avusturya ilişkileri" (Azerice). Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı. 24 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.  - Bunların %70-75'i İran Azerileri, %15-20'si Türkiye Azeriler, %5-10'u ise Azerbaycan Azerileri ya da eski SSCB ülkelerinden Azerilerdir.
  24. ^ "2006 Australian Census" (İngilizce). 7 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.  2006 nüfus sayımına göre 290 kişi kendilerini Azeri olarak tanımlamıştır. Ancak Avustralya'daki Azeri topluluğunun daha geniş olduğu tahmin edilmektedir.
  25. ^ "Estonia: Population Census of 2000". 22 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.  "Ethnic nationality" sekmesinin altında "Azerbaijani"'yi seçin.
  26. ^ Leichter, Haruth Communications, Harry. "Jews of Azerbaijan". haruth.com. 18 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  27. ^ "Azerbaijan Virtual Jewish History Tour". www.jewishvirtuallibrary.org. 13 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  28. ^ http://www.bahai.az/ 25 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Azerbaidjan Baháʼí
  29. ^ Bəhailik Azerbaidjan Baháʼí
  30. ^ King, David C. (2006). Azerbaijan. Marshall Cavendish. s. 79. ISBN 9780761420118. Erişim tarihi: 18 Mart 2015. 
  31. ^ "Today.Az - Covering Azerbaijan inside and outside". 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2015. 
  32. ^ "5,000 Azerbaijanis adopted Christianity" (Rusça). Day.az. 7 Temmuz 2007. 28 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2012. 
  33. ^ "Christian Missionaries Becoming Active in Azerbaijan" (Azerice). Tehran Radio. 19 Haziran 2011. 25 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2012. 
  34. ^ Caferoğlu, Ahmet (1934). Azerbaycan Yurt Bilgisi. Bürhaneddin Matbaası. s. 29. 
  35. ^ Aslan, Betül (2000). I. Dünya Savaşı esnasında Azerbaycan Türkleri'nin Anadolu Türkleri'ne "Kardaş Kömeği (Yardım)" ve Bakû Müslüman Cemiyet-i Hayriyesi. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı. ss. 46,68. ISBN 9789751613127. 
  36. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2009. 
  37. ^ Mehmet Saray, Azerbaycan Türkleri Tarihi
  38. ^ "Azerbaijani (People)" 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Encyclopædia Britannica
  39. ^ Urfalı Mateos (2000). Urfalı Mateos Vekayinamesi (952 - 1136) ve Papaz Grigor'un Zeyli (1136 - 1162). Ankara. ss. sf. 49-50. ISBN 975-16-0664-0. 
  40. ^ "Azerbaijani" (İngilizce). Encyclopædia Britannica. 23 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2006. 
  41. ^ Suny, Ronald G. (1996). Armenia, Azerbaijan & Georgia. DIANE Publishing. ss. s. 105. ISBN 0-7881-2813-2. 
  42. ^ "Observations from Azerbaijan". MERIA. 4 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2007. 

From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Tubidy