Fenikeliler

Fenikeliler Φοινίκη Phoiníkē (Yunanca)
MÖ 2500-MÖ 64
"Fenike haritası", görünüşe göre Levant'ın "Fenike" olarak bilinen kısmı hakkında kabaca bir fikir vermeyi amaçlamaktadır, ancak herhangi bir tarihi imparatorluğa veya yönetime karşılık gelmemektedir. Belirtilen şehirler, belki de Geç Bronz Çağı'nda (?) antik Fenike şehir devletleridir.
Başkent	Yok; baskın şehirler Sayda, Biblos ve Sur'du
Yaygın dil(ler)	Fenikece, Pönce
Resmî din	Kenan mitolojisi
Hükûmet	Farklı derecelerde oligarşik veya plütokratik unsurlar içeren, krallar tarafından yönetilen şehir devletleri; MÖ 480'den sonra Kartaca'da oligarşik cumhuriyet
Fenike şehirlerinin başlıca kralları
• y. 1800 BC Abishemu (Lübnan'ın tasdik edilmiş en eski kralı) • MÖ 969-936 I. Hiram • MÖ 820-774 Pygmalion
Tarihî dönem	Klasik Antik Çağ
• Kuruluşu MÖ 2500 • Sur, I. Hiram yönetiminde şehir merkezi oldu MÖ 969 • Pygmalion Kartaca'yı kurdu (efsaneye göre) MÖ 814 • Dağılışı MÖ 64
Öncüller Ardıllar Kenan Hititler Yeni Krallık Suriye (eyalet)

Fenikeliler (Rumca: Phoiníkē), Antik Çağ'da yaşamış Sami dillerine mensup bir dil konuşan Akdenizli kavimdir. Bereketli Hilal'in Akdeniz'e bakan kıyılarında gelişen bu uygarlık, talassokrasik bir yapıda şekillenmiştir. Fenikeliler, Doğu Akdeniz'den tüm Akdeniz kıyılarına hatta Atlas Okyanusuna yayılarak en bilineni Kartaca olan çeşitli şehir devletleri kurmuştur.

Bir deniz kavmi olarak öncelikle ticaretle uğraşmışlar; gittikleri yerlere zeytin, zeytinyağı, incir, ceviz, badem, nar, erik, hurma, kayısı, kavun, balkabağı, şarap gibi gıda ürünleri; bakır, demir, gümüş, altın gibi madenler; Sedir ağacından kereste; fildişi ve camdan sanatsal nesneler; yün, keten, pamuk ve ipek gibi kumaşlar götürmüşlerdir. Mısırlılardan öğrendikleri cam işleme sanatını ilerleterek, Sayda, Sur ve Sarepta gibi şehirlerde saydam camlar üretmişlerdir. Asıl şöhretlerini ise farklı farklı renklendirdikleri kumaşlar sayesinde edinmişlerdir. MÖ 1570'te bir tür kabuklu deniz canlısı olan Murex sayesinde mor renkli kumaşlar elde etmeyi başarmışlar ve sonraki zamanlarda Antik Yunanlar tarafından getirdikleri bu renk kumaşa atfen mor rengin vatanı (Yunanca: Phoiníkē) insanları yani Fenikeliler olarak anılmaya başlanmışlardır.^[1][2] Antik Çağ'ın şairi Homeros, Troya'lı Paris'in Helen'e kendisiyle birlikte kaçması için Fenike kumaşı hediye ettiğini söylemiştir.

Fenikelilerin en bilinen buluşu alfabedir. Fenike alfabesi, günümüz tüm modern alfabelerinin temelini oluşturmaktadır^[3][4] Alfabeleri, önce Anadolu ve Antik Yunan Uygarlıklarında; sonra Kenan bölgesinde ve Antik Roma'da yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır.

1. ^ McGovern, P. E. and Michel, R. H.; Royal Purple dye: tracing the chemical origins of the industry, Anal. Chem. 1985, 57, 1514A-1522A
2. ^ Cunliffe, Barry. Europe Between the Oceans; 9000 BC-AD 1000. (New Haven: Yale University Press, 2008), 241.
3. ^ Markoe, Glenn E. (2000). Peoples of the Past: Phoenicians 24 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Berkeley: University of California Press. ISBN 0-520-22614-3.
4. ^ Zellig Sabbettai Harris. A grammar of the Phoenician language. p6. 1990.