Back Hadrianus Afrikaans Hadrian (Kaiser) ALS ሄድሪየን Amharic Hadrián (emperador) AN هادريان Arabic هادريان ARZ Adrianu AST Adrian Azerbaijani هادریانوس (روم) AZB Адрыян Byelorussian
| Hadrianus | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 İmparator Hadrianus'un heykeli, Münih | |||||
| 14. Roma imparatoru | |||||
| Hüküm süresi | 10 Ağustos 117 - 10 Temmuz 138 | ||||
| Önce gelen | Trajan | ||||
| Sonra gelen | Antoninus Pius | ||||
| Doğum | 24 Ocak 76 Italica, İspanya | ||||
| Ölüm | 10 Temmuz 138 (62 yaşında) Baiae | ||||
| Eş(ler)i | Vibia Sabina | ||||
| |||||
| Hanedan | Nervan-Antoninler Hanedanı | ||||
| Babası | Publius Aelius Hadrianus Afer | ||||
| Annesi | Domitia Paulina | ||||
| Roma hanedanları |
|---|
Publius Aelius Traianus Hadrianus (/ˈheɪdriən/, HAY-dree-ən; Latince telaffuz: [(h)adriˈjaːnus]; 24 Ocak 76 – 10 Temmuz 138), 117 ile 138 yılları arasında Roma imparatoruydu. Hadrianus, Hispania Baetica'da bir İtalik yerleşim yeri olan ve İspanya'daki modern Sevilla'ya yakın olan Italica'da doğdu. Aelia gensinin kolu olan Aeli Hadriani, doğu İtalya'daki Hadria kasabasından geliyordu. Nerva-Antoninus hanedanının bir üyesiydi.
Hadrianus siyasi kariyerinin başlarında, iktidardaki imparator Trajan'ın büyük yeğeni Vibia Sabina ile evlendi. Bu evlilik ve Hadrianus'un daha sonra imparator olması, muhtemelen Trajan'ın karısı Pompeia Plotina tarafından teşvik edildi. Hadrianus tahta geçtikten kısa bir süre sonra, muhtemelen saltanatının güvenliğini tehdit ettikleri için önde gelen dört senatörü yasadışı bir şekilde öldürttü; bu ona senatonun ömür boyu sürecek düşmanlığını kazandırdı. Trajan'ın yayılmacı politikalarını ve Mezopotamya, Asurya, Ermenistan ve Daçya'nın bazı bölgelerindeki toprak kazanımlarını terk ederek daha fazla hoşnutsuzluk kazandı. Hadrianus istikrarlı, savunulabilir sınırların geliştirilmesine ve imparatorluğun farklı halklarının Roma önderliğinde panhellenik bir imparatorluğun tebaası olarak birleştirilmesine yatırım yapmayı tercih etti.
Hadrianus, gayretli bir şekilde kendi İmparatorluk ideallerinin ve kişisel ilgilerinin peşinden gitti. İmparatorluğun hemen hemen her eyaletini ziyaret etti ve imparatorluk ve eyalet işlerine, özellikle de inşaat projelerine doğrudan müdahale etmeyi tercih etti. Özellikle Britanya'nın kuzey sınırını belirleyen Hadrian Duvarı'nı inşa etmesiyle tanınmaktadır. Roma'da Pantheon'u yeniden inşa ettirdi ve büyük Venüs ve Roma Tapınağı'nı yaptırdı. Mısır'da ise İskenderiye Serapeumu'nu yeniden inşa ettirdiği tahmin edilmektedir. Yunan kültürünün ateşli bir hayranı olarak Atina'yı İmparatorluğun kültürel başkenti olarak tanıttı. Yunan genç Antinous ile olan yoğun ilişkisi ve Antinous'un zamansız ölümü Hadrianus'un yaygın ve popüler bir kült oluşturmasına yol açtı. Hadrianus saltanatının sonlarında Bar Kokhba isyanını bastırdı; bu isyanı panhellenik idealinin başarısızlığı olarak gördü.
Hadrianus'un son yılları kronik hastalıklarla geçti. Evliliği hem mutsuz hem de çocuksuz geçti. 138 yılında Antoninus Pius'u evlat edindi ve Antoninus'un Marcus Aurelius ve Lucius Verus'u kendi varisleri olarak kabul etmesi koşuluyla onu halefi olarak atadı. Hadrianus aynı yıl Baiae'de öldü ve Antoninus, Senato'nun muhalefetine rağmen onu tanrılaştırdı. Daha sonraki tarihçiler onu Roma'nın sözde "Beş İyi İmparatoru"ndan biri ve "iyiliksever bir diktatör" olarak saydılar. Esrarengiz ve çelişkili, hem büyük bir kişisel cömertlik hem de aşırı zalimlik kapasitesine sahip ve doyumsuz bir merak, kibir ve hırsla hareket eden biri olarak tanımlandı.[1]