Irak ambargosu

Irak ambargosu, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından Irak'a yönelik uygulanan ekonomik ve ticarî yaptırımların toplamıdır. Irak’ın Kuveyt’i işgal etmesinden dört gün sonra 6 Ağustos 1990 tarihinde yürürlüğe konan yaptırımlar Körfez Savaşından sonra da sürmüş, 22 Mayıs 2003 günü Irak Savaşının ardından ülkenin işgal edilip Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesiyle yürürlükten kaldırılmıştır. Ambargonun açıklanan temel amacı Kuveyt’i işgal eden Irak Silahlı Kuvvetlerinin bu ülkeden çekilmesi olsa da, sonradan Kuveyt hükûmetinin talebi gereğince savaş tazminatının ödenmesi ve varolduğu iddia edilen kitlesel imha silahlarının tasfiye edilmesini sağlamak için tehdit unsuru olarak kullanılmıştır.

İlk başta Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 661 numaralı kararı^[1] uyarınca ekonomik yaptırımlar uygulamaya konmuştur. Savaşın sona ermesinin ardından yaptırımlar yürürlükte kalmış ve bu kez de 687 numaralı karar^[2] ile Irak'ta varolduğu iddia edilen kitlesel imha silahlarının tasfiye edilmesiyle ilişkilendirilmiştir. Ambargoya göre ülkeye sadece ilaç ve acil durumlarda gıda sokulmasına izin veriliyordu. İnsanlık tarihindeki belki de en sıkı ve acımasız yaptırım olarak tanımlanan ambargo Irak halkını derinden etkileyecek, çocuk ve bebek ölümleri ciddi şekilde artarken korkunç bir yoksulluk başlayacaktır. Özellikle çocuk ve bebek ölümleri Irak'taki iki Birleşmiş Milletler temsilcisinin istifa etmesine neden olacak boyutlarda olmuştur.^[3][4] Bu koşullar, dolaylı ABD denetiminde olan Kuzey Irak’da gözlemlenmemiştir.^[5]

1. ^ Birleşmiş Milletler internet sitesinde kararın asıl metni 10 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), 26 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir
2. ^ Birleşmiş Milletler internet sitesinde kararın asıl metni 5 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), 26 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir
3. ^ 4 Ekim 2004 tarihli haber 16 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), 26 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir
4. ^ 17 Aralık 1998 tarihli The Washington Post haberi 8 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), 26 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir
5. ^ 18 Haziran 2001 tarihli makale 22 Haziran 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), 26 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir