Back Nèpal ACE Непал ADY Nepal Afrikaans Nepal ALS ኔፓል Amharic Nepal AMI Nepal AN Nepal ANG نيبال Arabic نيپال ARY
 | Bu maddede kaynak listesi bulunmasına karşın metin içi kaynakların yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Haziran 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Haziran 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Nepal सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल (Nepalce) Saṅghīya Loktāntrik Gaṇatantra Nepāl Nepal Federal Demokratik Cumhuriyeti | |||||
|---|---|---|---|---|---|
.svg) | |||||
| Başkent ve en büyük şehir | Katmandu 27°42′K 85°19′D / 27.700°K 85.317°D | ||||
| Resmî dil(ler) | Nepalce | ||||
| Hükûmet | Cumhuriyet | ||||
| |||||
| Yüzölçümü | |||||
• Toplam | 147.516 km2 (94.) | ||||
• Su (%) | 2,8 | ||||
| Nüfus | |||||
• 2018 tahminî | 28.095.714 (49..) | ||||
• 2011 sayımı | 26.494.504 | ||||
• Yoğunluk | 180/km2 (50.) | ||||
| GSYİH (SAGP) | 2020 tahminî | ||||
• Toplam | 103,359 milyar $[1] (83.) | ||||
• Kişi başına | 3.586 $[1] (155..) | ||||
| GSYİH (nominal) | 2020 tahminî | ||||
• Toplam | 32,158 milyar $ (99.) | ||||
• Kişi başına | 1.116 $[1] (157.) | ||||
| Gini (2010) | 32.8[2] orta · 115. | ||||
| İGE (2019) |  0.579[3]orta · 147. | ||||
| Para birimi | Nepal rupisi (NPR) | ||||
| Zaman dilimi | UTC+5:45 (NPT) | ||||
• Yaz (YSU) | UTC+5:45 (kullanılmamaktadır) | ||||
| Telefon kodu | 977 | ||||
| İnternet alan adı | .np | ||||
.svg)
Nepal (Nepalce: नेपाल), resmî adıyla Nepal Federal Demokratik Cumhuriyeti,[4] Güney Asya'da bir ülkedir. Büyük bölümü Himalayaların eteklerinde, bir bölümü ise Hint-Ganj Ovası'nda konumlanmıştır. Dünyanın en kalabalık 49. ve en geniş 93. ülkesidir. Denize kıyısı bulunmayan Nepal kuzeyde Çin'e bağlı Tibet; güney, doğu ve batıda Hindistan ile komşudur. Bangladeş Nepal'in güneydoğu ucundan sadece 27 km uzaklıkta olmasına rağmen sınırdaşı değildir, Bhutan da Hindistan'ın Sikkim eyaletiyle ayrılmıştır. Verimli ovalar, subalpin kuşak ormanları ve en yüksek on dağdan sekizini bulunduran Nepal zengin bir coğrafi çeşitliliğe sahiptir. Dünyanın en yüksek dağı olan Everest Dağı da bunlara dahildir. Başkenti ve en büyük şehri Katmandu'dur. Resmi dil Nepalcedir, ancak ülke birçok etnik gruba ev sahipliği yapmaktadır.
"Nepal" ismine rastlanan en eski metinler Nepal'in en yaygın dini olan Hinduizm'in ortaya çıktığı Vedik Çağ'da yazılmıştır. Budizmin kurucusu Gotama Buda MS 1. binyıl ortalarında Nepal'in güneyindeki Lumbini'de doğmuştur. Ülkenin kuzey bölümü kültürel olarak Tibet'le iç içedir, orta kesimdeki Katmandu Vadisi'ne ise Hint-Aryan kültürü hakimdir ve geçmişte bölgenin yerlileri olan Nevar halkının kurduğu Nepal Mandala konfederasyonuna ev sahipliği yapmıştır. O dönemde eski İpek Yolu'nun Himalayalardan geçen dalına vadinin tüccarları hükmetmiştir. Bu kozmopolit bölge kendine özgü bir mimari ve geleneksel sanat geliştirmiştir.
18. yüzyılda Gurka Krallığı Nepal'i birleştirdi. Şah Hanedanı Nepal Krallığı'nı kurdu ve Rana Hanedanı'ndan gelen başbakanlar döneminde Britanya İmparatorluğu ile ittifak yaptı. Ülke hiç sömürgeleştirilmedi ancak Çin imparatorluğu ve Britanya Hindistanı arasında tampon devlet görevi gördü. 1951'de ilan edilen parlamenter demokrasi, 1960 ve 2005'te olmak üzere iki kez hükümdarlarca askıya alındı. 1990'lar ve 2000'lerde yaşanan Nepal İç Savaşı 2008'de seküler cumhuriyete geçilmesiyle sonuçlandı. Böylece dünyanın son Hindu monarşisi son buldu.
2015'te yürürlüğe giren Nepal Anayasası, Nepal'i yedi ilden oluşan bir seküler federal parlamenter cumhuriyet olarak tanımlar. Günümüzde komünist bir parti tarafından yönetilen tek çok partili demokrasidir. Nepal 1955'te Birleşmiş Milletler'e katılmış, 1950'de Hindistan ve 1960'ta Çin Halk Cumhuriyeti'yle dostluk antlaşmaları imzalamıştır. Ülke kurucu üyesi olduğu Güney Asya Bölgesel İşbirliği Teşkilatı'nın merkezine ev sahipliği yapmaktadır. Ayrıca Bağlantısızlar Hareketi ve Bengal Körfezi Ülkeleri Girişimi'nin üyesidir. Nepal ordusu Güney Asya'nın en büyük beşinci ordusudur; Gurka askerlerin dünya savaşlarında aldığı görevlerle bilinir ve Birleşmiş Milletler Barış Gücü'nün önemli katılımcılarındandır.
- ^ a b c "Report for Selected Countries and Subjects". IMF. 17 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
- ^ "Gini Index (World Bank Estimate) - Nepal". World Bank. 8 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020.
- ^ "Human Development Report 2019" (İngilizce). United Nations Development Programme. 2019. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020.
- ^ "CIA – The World Factbook". CIA. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2012.