Back Torium Afrikaans ቶሪየም Amharic Torio AN थोरियम ANP ثوريوم Arabic طوريوم ARY ثوريوم ARZ Toriu AST Torium Azerbaijani Thorium BAN

Toryum

Toryum (Th)

H Periyodik tablo He
Li Be B C N O F Ne
Na Mg Al Si P S Cl Ar
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
Cs Ba   Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
Fr Ra   Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og  
  La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
  Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr  


Temel özellikleri
Atom numarası 90
Element serisi Aktinitler
Grup, periyot, blok 2, 7, f
Görünüş Gümüşî beyaz
Kütle numarası 232.0381 g/mol
Elektron dizilimi Rn6d2 7s2
Enerji seviyesi başına
Elektronlar 		2, 8, 18, 32, 18, 10, 2
CAS kayıt numarası 7440-29-1
Fiziksel Özellikleri
Maddenin hâli katı
Yoğunluk 11.7 g/cm³
Sıvı hâldeki yoğunluğu 1.378 g/cm³
Ergime noktası 2115 °K
1842 °C
Kaynama noktası 5061 °K
4788 °C
Ergime ısısı 13.81 kJ/mol
Buharlaşma ısısı 514 kJ/mol
Isı kapasitesi (25 °C) 26.230 J·mol−1·K−1 J/(mol·K)
Atom özellikleri
Kristal yapısı Kübik
Yükseltgenme seviyeleri (4-)
Elektronegatifliği 1.3 Pauling ölçeği
İyonlaşma enerjisi 1930 kJ/mol
Atom yarıçapı 179 pm
Atom yarıçapı (hes.) 194 pm
Kovalent yarıçapı 206±6 pm
Van der Waals yarıçapı ? pm
Diğer özellikleri
Elektrik direnci (0 °C) 147 nΩ·m nΩ·m (20°C'de)
Isıl iletkenlik (300 K) 54.0 W·m−1·K−1 W/(m·K)
Isıl genleşme 11.0 µm·m−1·K−1 µm/(m·K) (25°C'de)
Ses hızı 2490 m/s m/s (20 °C'de)
Mohs sertliği 3.0
Vickers sertliği 350 MPa
Brinell sertliği 4 MPa

Toryum; sembolü Th, atom numarası 90 olan zayıf radyoaktivite gösteren, metalik, kimyasal bir elementtir. Toryum havaya maruz kaldığında kararır ve toryum dioksit oluşturur; orta derecede yumuşak, işlenebilir ve yüksek bir erime noktasına sahiptir. Toryum, kimyasına +4 oksidasyon durumunun hakim olduğu elektropozitif bir aktinittir; oldukça reaktiftir ve ince bir şekilde bölündüğünde havada tutuşabilir.

Bilinen tüm toryum izotopları kararsızdır. En kararlı izotop olan 232Th 'nin yarı ömrü 14.05' milyar yıldır; toryum serisi adlı çok yavaş bir alfa bozunması zinciri ile kararlı 208Pb''e dönüşür.

Dünya'da, toryum ve uranyum, hala doğal olarak büyük miktarlarda ilkel elementler olarak bulunan önemli ölçüde radyoaktif elementlerdir. [a] Toryumun yer kabuğunda uranyumdan üç kat daha fazla olduğu tahmin ediliyor ve esas olarak nadir toprak metallerinin çıkarılmasının bir yan ürünü olarak monazit kumlarından rafine ediliyor.

Toryum, 1828'de Norveçli amatör mineralog Morten Thrane Esmark tarafından keşfedildi ve ona İskandinav tanrısı Thor'un adını veren İsveçli kimyager Jöns Jacob Berzelius tarafından tanımlandı. İlk uygulamaları 19. yüzyılın sonlarında geliştirilmiştir. Toryumun radyoaktivitesi, 20. yüzyılın ilk on yıllarında geniş çapta kabul görmüştür.

Toryum halen TIG kaynak elektrotlarında alaşım olarak kullanılmakta ve yerini yavaş yavaş farklı bileşimlere bırakmaktadır. Ayrıca, bazı vakum tüpleri ve gaz örtülerinde ışık kaynağı olarak kullanılan üst düzey optik ve bilimsel enstrümantasyonda da kullanılmaktaydı. Nükleer reaktörlerde nükleer yakıt olarak uranyumun yerini alması önerildi ve birkaç toryum reaktörü inşa edildi. Bu reaktörlerden birisine Çinde Çin Fizik enstitüsü tarafından deneysel işletme izni verildi.[1][2] Toryum ayrıca magnezyumun güçlendirilmesinde, elektrikli ekipmanlarda tungsten telinin kaplanmasında, elektrik lambalarında, yüksek sıcaklık potaların ve kamera ve bilimsel alet lensleri dahil olmak üzere camlarda tungsten tanecik boyutunun kontrol edilmesinde kullanılır. Toryumun diğer kullanımları arasında ısıya dayanıklı seramikler, uçak motorları ve ampuller bulunur. Okyanus bilimi, antik okyanusu anlamak için 231Pa / 230Th izotop oranlarını kullanmıştır.[3]


Kaynak hatası: <ref> "lower-alpha" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="lower-alpha"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: Kaynak gösterme)

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2023. 
  2. ^ https://www.ntv.com.tr/teknoloji/cinde-ilk-toryum-reaktoru-icin-isletim-izni-verildi,ejXbPgVCkEq0Bbt8ZVDqFw [yalın URL]
  3. ^ Negre, César et al.
From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Tubidy