Nomenklatura

Nomenklatura (BB: /nəˈmɛŋkləˌtʃər/, AQSh: /ˈnoʊmənˌkleɪtʃər/) — nomlar yoki atamalar tizimi, yoki maʼlum bir sanʼat yoki fan sohasida ushbu atamalarni shakllantirish qoidalari^[1]. Nomlash tamoyillari kundalik nutqning nisbatan norasmiy konvensiyalaridan tortib, ilmiy va boshqa fanlarda qoʻllaniladigan maxsus atamalarining shakllanishi va ishlatilishini tartibga soluvchi xalqaro miqyosda kelishilgan tamoyillar, qoidalar va tavsiyalargacha farqlanadi^[2].

„Narsalar“ ni nomlash soʻzlar va tildan foydalangan holda umumiy insoniy muloqotning bir qismidir: bu kundalik taksonomiyaning bir jihati, chunki odamlar oʻzlarining tajriba obektlarini, ularning oʻxshashliklari va farqlari bilan birga, kuzatuvchilik bilan aniqlaydilar, nomlaydilar va tasniflaydilar. Turli tillarda oʻrnatilgan turli xil otlar sifatida nomlardan foydalanish nomenklaturani nazariy tilshunoslik bilan bogʻlaydi, odamlarning dunyoni soʻz maʼnolari va tajribasiga nisbatan aqliy farqlashi til falsafasi bilan bogʻliq.

Onomastika, oʻziga xos ismlar va ularning kelib chiqishini oʻrganish, quyidagilarni oʻz ichiga oladi: antroponimiya (odam ismlari, shu jumladan shaxsiy ismlar, familiyalar va taxalluslar bilan bogʻliq); toponimika (joy nomlarini oʻrganish) va etimologiya (nomlarning kelib chiqishi, tarixi va ishlatilishi) qiyosiy va tavsiflovchi tilshunoslik orqali aniqlangan.

Tabiiy dunyo obektlarini nomlash uchun oddiy, barqaror va xalqaro miqyosda qabul qilingan tizimlarga boʻlgan ilmiy ehtiyoj koʻplab rasmiy nomenklatura tizimlarini yaratdi.  Ehtimol, bu nomenklaturaviy tizimlarning eng mashhuri organizmlarning lotinlashtirilgan ilmiy nomlarini boshqaradigan biologik nomenklaturaning beshta kodidir.

1. ↑ „Nomenclature – definitions from Dictionary.com“. Qaraldi: 2007-yil 6-oktyabr.
2. ↑ Nomenclature