Rossiyada islom

Bu maqola avtomat tarjima qilingan yoki mashina tarjimasi tayinli oʻzgartirishsiz chop etilgani eʼtirof etilmoqda. Tarjimani tekshirib chiqish hamda maqoladagi mazmuniy va uslubiy xatolarini tuzatish kerak. Siz maqolani tuzatishga koʻmaklashishingiz mumkin. (Shuningdek, tarjima boʻyicha tavsiyalar bilan tanishib chiqishingiz mumkin.) DIQQAT! BU OGOHLANTIRISHNI OʻZBOSHIMCHALIK BILAN OLIB TASHLAMANG! Maqolaning originali koʻrsatilinmagan.

Islom Rossiya Federatsiyasida xristianlikdan keyingi ikkinchi eng katta dindir.

Rossiyadagi musulmonlarning aniq soni hali rasman tasdiqlanmagan boʻlib muhokama mavzularidan biri hisoblanadi. 2002-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, Rossiyadagi musulmonlar soni taxminan 14,5 million kishini tashkil etadi yoxud mamlakat aholisining taxminan 10%i. Rossiya Federatsiyasining Yevropa qismi musulmonlari diniy boshqarmasi maʼlumotlariga koʻra, oʻsha paytda Rossiyada 20 milliongacha islom diniga eʼtiqod qiluvchilar boʻlgan. "Etnik musulmonlar", yaʼni anʼanaviy ravishda islomga eʼtiqod qiluvchi xalqlar 2002-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, Rossiya Federatsiyasining ettita tarkibiy tuzilmasida aholining koʻpchilik qismini tashkil qiladi: Ingushetiyada (98%), Chechenistonda (96%), Dogʻistonda (94%), Kabardino-Balkariyada (70%), Qorachay-Cherkesiyada (54,6%), Boshqirdistonda (54,5%), Tataristonda (54%). Ammo shuni yodda tutish kerakki, aholini roʻyxatga olishda din haqida soʻralmagan va hamma "etnik musulmonlar" ham aslida islomga amal qilavermaydi, masalan, "Sreda" tadqiqot markazi tomonidan 2012-yilda oʻtkazilgan soʻrovnomaga koʻra, musulmonlarning atigi 42 foizi ularning hayotida din muhim rol oʻynashini va barcha diniy qoidalarga rioya qilishlarini ta’kidlashgan. Sotsiologik soʻrovlar va konfessial jamoalarning etnik tarkibini tanlab oʻrganish maʼlumotlari Rossiyada "etnik musulmonlar"ning 10 dan 15 foizigacha qismi boshqa dinlarga, koʻpchiligi pravoslav nasroniylikka eʼtiqod qiladi deb taxmin qilishga asos beradi^[1]. Shu bilan birga, "etnik musulmon" boʻlmagan ruslarning islomni qabul qilish holatlari koʻp. Din masalalari boʻyicha mutaxassislar Rus musulmonlari soni 2 ming dan 20 ming kishigacha deb hisoblashadilar.

Musulmonlar soni tabiiy koʻpayish hisobiga (ayniqsa Shimoliy Kavkaz xalqlari orasida), shuningdek, asosan Markaziy Osiyo va Ozarbayjon davlatlaridan kelgan muhojirlar hisobiga oʻsishda davom etmoqda. Bu vositalar Rossiya Federatsiyasi aholisi miqyosida musulmonlar ulushining sezilarli darajada oshishiga olib keladi. Shunday qilib, Levada markazi soʻroviga koʻra, Rossiyadagi musulmon fuqarolarning ulushi 2009-yilning dekabridagi 4 foizdan 2012-yilning noyabriga kelib mos ravishda 7 foizgacha oshgan (taqqoslash uchun, 2009-yilda respondentlarning 80 foizi oʻzlarini pravoslavlar deb bilishgan, 2012-yilning noyabr oyida esa faqat 74%). Boshqacha qilib aytadigan boʻlsak, Rossiyada 2009-yildan beri pravoslavlikka eʼtiqod qiluvchi fuqarolar soni kamaydi va islom diniga eʼtiqod qiluvchilar ulushi oshdi^[2].

2012-yilda “Sreda” markazi tomonidan oʻtkazilgan “Arena: Dinlar va millatlar atlasi” tadqiqotiga koʻra, rossiyaliklarning 6,5 foizi islom diniga e’tiqod qilishadi. Bunda 1,7 foizi oʻzini sunniy, 0,5 foizdan kamrogʻi shia, 4,7 foizi esa sunniy ham, shia ham emasligini ta’kidlaydilar^[3].

Hozirgi vaqtda Rossiya musulmonlarining xorijdagi dindoshlari bilan maʼnaviy birlashishi, rus musulmonlarining oʻzlarini islom olamining bir qismi ekanligini anglash jarayoni davom etmoqda^[1].

1. ↑ ^{1,0 1,1} Ислам // Кафедра государственно-конфессиональных отношений РАГС при Президенте РФ.
2. ↑ „В России за 3 года доля православных сократилась, мусульман — возросла“. 17-dekabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-dekabr 2013-yil.
3. ↑ „Арена: Атлас религий и национальностей. Мусульмане“. Исследовательская служба Среда (2012). 5-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-iyul 2015-yil.