HIV/AIDS | |
---|---|
Tên khác | Bệnh HIV, SIDA |
Biểu tượng Ruy băng đỏ được dùng đại diện cho tinh thần đoàn kết và khoan dung và che chở, giúp đỡ với người nhiễm HIV/AIDS[1] | |
Khoa/Ngành | Bệnh truyền nhiễm |
Triệu chứng | Sớm: như cảm cúm[2] Muộn: Hạch bạch huyết sưng lớn, phát sốt, giảm cân[2] |
Biến chứng | Nhiễm trùng cơ hội, u[2] |
Diễn biến | dài hạn[2] |
Nguyên nhân | HIV[2] |
Yếu tố nguy cơ | Tiếp xúc qua máu, sữa mẹ, tình dục[2] |
Phương pháp chẩn đoán | Xét nghiệm máu[2] |
Phòng ngừa | Tình dục an toàn, cắt bao quy đầu[2], xét nghiệm trước khi truyền máu, không dùng chung kim tiêm cho 2 người trở lên |
Điều trị | Thuốc kháng virus[2] |
Tiên lượng | Tuổi thọ gần bình thường với điều trị[3][4] |
Dịch tễ | 1.8 triệu trường hợp mới (2016)[5] 36.7 triệu người sống với HIV (2016)[5] |
Tử vong | 1.0 triệu (riêng trong năm 2016)[5] |
Hội chứng suy giảm miễn dịch (AIDS) | |
---|---|
bệnh HIV, nhiễm HIV[6][7][8] | |
Biểu tượng Ruy băng đỏ được dùng đại diện cho tinh thần đoàn kết và khoan dung với người nhiễm HIV/AIDS | |
Chuyên khoa | bệnh truyền nhiễm |
ICD-10 | B24 |
ICD-9-CM | 042 |
DiseasesDB | 5938 |
MedlinePlus | 000594 |
eMedicine | emerg/253 |
Patient UK | HIV/AIDS |
MeSH | D000163 |
Hội chứng nhiễm virus gây suy giảm miễn dịch ở người (viết tắt HIV/AIDS); tiếng Anh: human immunodeficiency virus infection / acquired immunodeficiency syndrome; hoặc SIDA theo tiếng Pháp Syndrome d'immunodéficience acquise), còn gọi là bệnh liệt kháng (tê liệt khả năng đề kháng), là một dạng bệnh tấn công vào hệ miễn dịch, gây ra do bị nhiễm virus gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV).[9][10][11]
HIV lây truyền chủ yếu qua quan hệ tình dục không an toàn (bao gồm cả quan hệ tình dục qua đường hậu môn và thậm chí bằng miệng), qua việc truyền máu hoặc dùng chung kim tiêm với người nhiễm bệnh (tuy nhiên việc bị muỗi đốt không làm lây HIV), và từ mẹ sang con: trong khi mang thai, khi sinh (lây truyền chu sinh), hoặc khi cho con bú.[12] Một số chất dịch của cơ thể như nước bọt và nước mắt không lây truyền HIV.[13]
HIV truyền từ các loài linh trưởng khác sang con người ở tây-trung Phi vào đầu đến giữa thế kỉ 20.[14] AIDS được công nhận đầu tiên bởi Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ vào năm 1981 và nguyên nhân của nó—nhiễm HIV—được xác định vào đầu thập niên này.[15] Nhiễm HIV ở người được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xem như là đại dịch. Năm 2009, toàn thế giới có 1,8 triệu người mắc bệnh AIDS, đã giảm so với mức đỉnh là 2,1 triệu người trong năm 2004.[16] Khoảng 260.000 trẻ em chết vì AIDS trong năm 2009. Ước tính vẫn có khoảng 2,6 triệu người mới bị nhiễm HIV trong năm 2009.[16]
Giai đoạn đầu khi vừa nhiễm virus, người bệnh thường có những triệu chứng giống bệnh cúm trong một thời gian ngắn. Sau đó, bệnh nhân không có dấu hiệu gì trong một thời gian dài. Khi bệnh tiến triển, nó gây ảnh hưởng ngày càng nhiều đến hệ miễn dịch, làm cho bệnh nhân dễ mắc phải các nhiễm trùng, như các loại nhiễm trùng cơ hội hoặc các khối u, là những bệnh mà người có hệ miễn dịch hoạt động bình thường khó có thể mắc phải. Hầu hết những người nhiễm HIV-1 nếu không được chữa trị sẽ tiến triển sang giai đoạn AIDS.[17] Người bệnh thường chết do nhiễm trùng cơ hội hoặc do các bệnh ác tính liên quan đến sự giảm sút của hệ thống miễn dịch.[18] HIV tiến triển sang AIDS theo một tỷ lệ biến thiên phụ thuộc vào sự tác động của các virus, cơ thể vật chủ, và yếu tố môi trường; hầu hết sẽ chuyển sang giai đoạn AIDS trong vòng 10 năm sau khi nhiễm HIV: một số trường hợp chuyển rất sớm, một số lại lâu hơn.[19][20]