Ma Cao

Ma Cao 澳門
Khu hành chính đặc biệt
Đặc khu hành chính Ma Cao thuộc Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Tên chính thức khác Tiếng Trung 中華人民共和國澳門特別行政區 Yale Latinh hóa Jūng'wàh Yàhnmàhn Guhng'wòhgwok Oumún Dahkbiht Hàhngjingkēui Tiếng Bồ Đào Nha Região Administrativa Especial de Macau da República Popular da China
Khu kỳ Khu huy
Khu ca: Nghĩa dũng quân tiến hành khúc
Vị trí của Ma Cao trong Trung Quốc
Quốc gia có chủ quyền	Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa
Ma Cao thuộc Bồ Đào Nha	1557
Điều ước Bắc Kinh	1 tháng 12 năm 1887
Tuyên bố chung Trung Quốc – Bồ Đào Nha	26 tháng 3 năm 1987
Trung Quốc thu hồi chủ quyền	20 tháng 12 năm 1999
Đường khu lớn nhất theo dân số	Nossa Senhora de Fátima
Ngôn ngữ chính thức	Tiếng Quảng Đông[1][2][a] Tiếng Bồ Đào Nha[1][2][b]
Ngôn ngữ khu vực	Tiếng Quảng Đông[a]
Văn tự chính thức	Chữ Hán phồn thể[b] Chính tả tiếng Bồ Đào Nha
Sắc tộc (2016)	88,4% người Hán 4,6% người Philippines 2,4% người Việt 2,1% người Mã Lai 1,7% người Bồ Đào Nha 2,8% khác[3]
Tôn giáo	Phật giáo, Ki tô giáo, Tôn giáo truyền thống Trung Hoa
Tên dân cư	Người Ma Cao
Chính phủ	Hệ thống hành pháp phân quyền trong một nước xã hội chủ nghĩa
• Chủ tịch nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa	Tập Cận Bình
• Đặc khu trưởng	Hạ Nhất Thành
• Ty trưởng Ty Pháp vụ Hành chính	Trương Vĩnh Xuân
• Chủ tịch Hội đồng	Cao Khai Hiền (zh)
• Viện trưởng Pháp viện	Sầm Hạo Huy
Lập pháp	Hội đồng Lập pháp
Cơ quan đại diện quốc gia
• Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc	12 đại biểu
• Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc	29 đại biểu[4]
Diện tích
• Tổng cộng	115,3 km2 (44,5 dặm vuông Anh)
• Mặt nước (%)	73,7
Độ cao cao nhất (Coloane Alto)	172,4 m (565,6 ft)
Dân số
• Ước lượng 2020	682.100[5] (hạng 166)
• Mật độ	21.340/km2 (55.270,3/sq mi) (hạng 1)
GDP (PPP)	Ước lượng 2020
• Tổng số	$40 tỉ[6] (hạng 115)
• Bình quân đầu người	$58.931[6] (hạng 9)
GDP (danh nghĩa)	Ước lượng 2020[6]
• Tổng số	$26 tỉ[6] (hạng 100)
• Bình quân đầu người	$38.769[6] (hạng 23)
Gini (2013)	35[7] trung bình
HDI (2017)	0,914[c] rất cao · hạng 17
Tiền tệ	Pataca (MOP)
Múi giờ	UTC+08:00 (Giờ chuẩn Ma Cao)
Cách ghi ngày tháng	nn-tt-nnnn nnnn年tt月nn日
Điện thương dụng	230 V–50 Hz
Giao thông bên	trái
Mã điện thoại	+853
Mã ISO 3166	MO CN-MO
Tên miền Internet	.mo .澳門 .澳门
Tiền tố biển số	粤Z (đối với xe qua biên giới)
Viết tắt	MO / 澳

Ma Cao (tiếng Trung: 澳門; Hán-Việt: Áo Môn, tiếng Bồ Đào Nha: Macau), cũng có thể viết là Macao, tên chính thức là Đặc khu hành chính Áo Môn thuộc Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, là một trong hai đặc khu hành chính của Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa cùng với Hồng Kông. Ma Cao nằm ở đồng bằng châu thổ Châu Giang, giáp với thành phố Châu Hải của tỉnh Quảng Đông ở phía tây và phía bắc đồng thời hướng tầm nhìn ra Biển Đông ở phía đông và phía nam.^[9] Đây là khu vực có mật độ dân số cao nhất trên thế giới.

Trong lịch sử, các thương nhân người Bồ Đào Nha lần đầu tiên đến định cư tại Ma Cao trong thập niên 1550. Năm 1557, triều đình Nhà Minh đã cho Bồ Đào Nha thuê Ma Cao để làm cảng giao thương. Từ đó, người Bồ Đào Nha bắt đầu quản lý thành phố song đô thị này vẫn nằm trong phạm vi chủ quyền của Trung Quốc. Bồ Đào Nha trả tiền thuê hàng năm và quản lý lãnh thổ thuộc chủ quyền của Trung Quốc cho đến năm 1887, khi họ giành được quyền thuộc địa vĩnh viễn ở Trung Quốc qua Hiệp ước Bắc Kinh của Bồ Đào Nha. Kể từ sau Chiến tranh Nha phiến lần thứ nhất (1839 - 1842), Ma Cao trở thành thuộc địa của Đế quốc Bồ Đào Nha và nằm dưới sự quản lý, cải cách của quốc gia này từ giữa thế kỷ XVI cho đến năm 1999, Ma Cao cũng là tô giới cuối cùng của người châu Âu tại Trung Quốc.^[10][11] Nhà nước Bồ Đào Nha hiện đại đã chính thức chuyển giao chủ quyền đối với Ma Cao về lại cho Trung Quốc vào ngày 20 tháng 12 năm 1999. Tuyên bố chung Trung-Bồ và Luật cơ bản Ma Cao quy định rằng Ma Cao được phép duy trì các quyền tự trị cao độ ít nhất là cho đến năm 2049, tức 50 năm kể từ sau ngày chuyển giao.^[12]

Ma Cao là một khu vực hành chính đặc biệt của Trung Quốc, nơi duy trì các hệ thống quản lý và kinh tế riêng biệt với các hệ thống của Trung Quốc đại lục theo nguyên tắc "một quốc gia, hai hệ thống". Sự pha trộn độc đáo giữa kiến ​​trúc Bồ Đào Nha và Trung Quốc trong trung tâm lịch sử của thành phố đã dẫn đến việc nó được ghi vào Danh sách Di sản Thế giới của UNESCO vào năm 2005.

Theo chính sách "một quốc gia, hai chế độ", Quốc vụ viện Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa chịu trách nhiệm về các vấn đề quốc phòng và ngoại giao của vùng lãnh thổ, trong khi Ma Cao duy trì hệ thống riêng biệt của mình trên các lĩnh vực luật pháp, giáo dục, lực lượng cảnh sát, tiền tệ, hải quan, nhập cư, hộ chiếu... Ma Cao tham gia nhiều tổ chức và sự kiện quốc tế không yêu cầu các thành viên phải là các quốc gia có chủ quyền.^[12][13]

Ban đầu là một tập hợp dân cư thưa thớt của các hòn đảo ven biển, Ma Cao, thường được gọi là "Las Vegas của phương Đông", đã trở thành một thành phố nghỉ mát lớn và là điểm đến hàng đầu cho du lịch cờ bạc, với ngành công nghiệp cờ bạc lớn gấp bảy lần của Las Vegas. Thành phố có thu nhập bình quân đầu người cao nhất thế giới, và GDP bình quân đầu người tính theo sức mua tương đương là một trong những thành phố cao nhất thế giới. Lãnh thổ được đô thị hóa cao với 2/3 tổng diện tích đất được xây dựng trên đất khai hoang từ biển.

Theo The World Factbook của CIA, năm 2012, Ma Cao xếp thứ 2 toàn cầu về bình quân tuổi thọ.^[14] Ngoài ra, Ma Cao còn là một trong số ít khu vực tại châu Á có Chỉ số phát triển con người (HDI) đạt mức rất cao. Người dân Ma Cao có mức thu nhập bình quân đầu người cao hàng đầu trên thế giới, Ma Cao được Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) xếp loại là 1 vùng lãnh thổ có nền kinh tế phát triển, hoạt động kinh tế của Ma Cao phụ thuộc nhiều vào thương mại, dịch vụ, kinh doanh sòng bài và du lịch, ngoài ra nơi này cũng phát triển một số ngành sản xuất nhỏ.

1. ^ ^{a b} Macau. The World Factbook. Cơ quan Tình báo Trung ương.
2. ^ ^{a b} Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên official-lang
3. ^ Population By-Census 2016, tr. 6Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFPopulation_By-Census2016 (trợ giúp).
4. ^ “Local NPC Deputies' Election Slated for Dec 17”. Macau News. ngày 27 tháng 11 năm 2017. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 1 năm 2018. Truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2018.
5. ^ “Macau (Parshies & Cities)”.
6. ^ ^{a b c d e} “World Economic Outlook Database, October 2020”. IMF.org. Quỹ Tiền tệ Quốc tế. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 9 năm 2020. Truy cập ngày 13 tháng 10 năm 2020.
7. ^ “The World Factbook”. CIA.gov. Cơ quan Tình báo Trung ương. Truy cập ngày 19 tháng 10 năm 2019.
8. ^ Macao in Figures 2019, tr. 4Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFMacao_in_Figures2019 (trợ giúp).
9. ^ Macau Yearbook 2007, 475.
10. ^ Fung 1999, tr. 5
11. ^ “Macau and the end of empire”. BBC News. ngày 18 tháng 12 năm 1999. Truy cập ngày 7 tháng 1 năm 2008.
12. ^ ^{a b} “Content of Basic Law of Macau”. University of Macau. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 10 năm 2007. Truy cập ngày 7 tháng 1 năm 2008.
13. ^ “Joint declaration of the Government of the People's Republic of China and The Government of the Republic of Portugal on the question of Macau”. Government Printing Bureau (Macao SAR). Truy cập ngày 10 tháng 2 năm 2018.
14. ^ “COUNTRY COMPARISON:: LIFE EXPECTANCY AT BIRTH”. CIA. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 12 năm 2018. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2013.

Lỗi chú thích: Đã tìm thấy thẻ <ref> với tên nhóm “lower-alpha”, nhưng không tìm thấy thẻ tương ứng <references group="lower-alpha"/> tương ứng, hoặc thẻ đóng </ref> bị thiếu