NATO

Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương
North Atlantic Treaty Organization Organisation du traité de l'Atlantique nord
Hiệu kỳ
Logo
Vùng đất do các quốc gia thành viên kiểm soát được hiển thị bằng màu xanh đậm.
Tên viết tắt	NATO, OTAN
Khẩu hiệu	Animus in Consulendo Liber[1]
Thành lập	4 tháng 4 năm 1949 (1949-04-04)
Loại	Liên minh quân sự
Trụ sở chính	Bruxelles, Bỉ
Thành viên	32 quốc gia Albania Ba Lan Bắc Macedonia Bồ Đào Nha Bỉ Bulgaria Canada Croatia Cộng hòa Séc Đan Mạch Đức Estonia Hà Lan Hoa Kỳ Hungary Hy Lạp Iceland Latvia Litva Luxembourg Montenegro Na Uy Pháp Phần Lan România Slovakia Slovenia Tây Ban Nha Thổ Nhĩ Kỳ Thụy Điển Vương quốc Anh Ý
Ngôn ngữ chính	Anh, Pháp[2]
Tổng thư ký	Jens Stoltenberg
Chủ tịch Ủy ban Quân sự	Knud Bartels
Trang web	www.nato.int

Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (tiếng Anh: North Atlantic Treaty Organization, NATO; tiếng Pháp: Organisation du traité de l'Atlantique nord, OTAN) là một liên minh quân sự dựa trên Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương được ký kết vào ngày 4 tháng 4 năm 1949 bao gồm Mỹ, Canada và một số nước ở châu Âu (các nước hai bên bờ Đại Tây Dương).

Mục đích thành lập của NATO là để ngăn chặn sự phát triển ảnh hưởng của chủ nghĩa Cộng sản và Liên Xô lúc đó đang trên đà phát triển rất mạnh ở châu Âu. Việc thành lập NATO lại dẫn đến việc các nước cộng sản thành lập khối Warszawa để làm đối trọng. Sự kình địch và chạy đua vũ trang của hai khối quân sự đối địch này là cuộc đối đầu chính của Chiến tranh Lạnh trong nửa cuối thế kỷ 20.

Những năm đầu tiên thành lập, NATO chỉ là một liên minh chính trị. Tuy nhiên, do cuộc Chiến tranh Triều Tiên tác động, một tổ chức quân sự hợp nhất đã được thành lập. Nghi ngờ rằng liên kết của các nước châu Âu và Mỹ yếu đi cũng như khả năng phòng thủ của NATO trước khả năng mở rộng của Liên Xô, Pháp rút khỏi Bộ Chỉ huy quân sự của NATO (không rút khỏi NATO) năm 1966. Năm 2009, với số phiếu áp đảo của quốc hội dưới sự lãnh đạo của chính phủ của Tổng thống Nicolas Sarkozy, Pháp quay trở lại NATO.

Sau khi Bức tường Berlin sụp đổ năm 1989, tổ chức này không còn đối trọng (khối Warszawa), nhưng NATO không giải tán mà tiếp tục tham gia vào các cuộc chiến tranh tấn công những nước khác, như cuộc phân chia nước Nam Tư, và lần đầu tiên can thiệp quân sự tại Bosnia và Herzegovina từ 1992 tới 1995 và sau đó đã oanh tạc Serbia vào năm 1999 trong cuộc nội chiến ở Kosovo. Tổ chức ngoài ra có những quan hệ tốt hơn với những nước thuộc khối đối đầu trước đây trong đó nhiều nước từng thuộc khối Warszawa đã gia nhập NATO từ năm 1999 đến 2004. Ngày 1 tháng 4 năm 2009, số thành viên lên đến 28 với sự gia nhập của Albania và Croatia.^[3] Đến năm 2024 thì số lượng thành viên của NATO là 32 quốc gia sau khi Thụy Điển chính thức tham gia tổ chức này vào tháng 3 năm 2024.^[4] Từ sau sự kiện 11/9 năm 2001, NATO tập trung vào những thử thách mới, liên quan đến việc chống lại chủ nghĩa khủng bố, cực đoan. Trong đó có các chiến dịch can thiệp quân sự tại Afghanistan, Iraq và Libya.

1. ^ “The Official motto of NATO”. NATO (bằng tiếng Anh). ngày 20 tháng 1 năm 2011. Truy cập ngày 8 tháng 8 năm 2013.
2. ^ "English and French shall be the official languages for the entire North Atlantic Treaty Organization.", Final Communiqué following the meeting of the North Atlantic Council on 17 tháng 9 năm 1949. "(..)the English and French texts [of the Treaty] are equally authentic(...)"The North Atlantic Treaty, Article 14
3. ^ Albania, Croatia join NATO military alliance, AFP, 1 tháng 4 năm 2009
4. ^ “Bắc Macedonia gia nhập NATO”. Báo Đồng Nai. Truy cập ngày 12 tháng 1 năm 2022.