Back ستيغوسيراس Arabic Stegoceras Catalan Stegoceras Czech Stegoceras German Stegoceras English Stegocero Esperanto Stegoceras Spanish شاخسقفی Persian Stegoceras French סטגוצרס HE
| Phấn Trắng muộn, | |
|---|---|
 Hai bộ xương S. validum phục dựng, tại Bảo tàng Royal Tyrrell | |
| Phân loại khoa học | |
| Giới (regnum) | Animalia |
| Ngành (phylum) | Chordata |
| Nhánh | Craniata |
| Phân ngành (subphylum) | Vertebrata |
| Phân thứ ngành (infraphylum) | Gnathostomata |
| Liên lớp (superclass) | Tetrapoda |
| Nhánh (clade) | Dinosauria |
| Chi (genus) | Stegoceras Lambe, 1902 |
Stegoceras là một chi khủng long pachycephalosaurid (đầu vòm) sống ở vùng Bắc Mỹ ngày nay trong thời kỳ cuối kỷ Phấn trắng, khoảng 77,5 đến 74 triệu năm trước (mya). Các mẫu vật đầu tiên từ Alberta, Canada, được mô tả vào năm 1902, và mẫu định danh Stegoceras validum được dựa trên những hài cốt này. Tên chi có nghĩa là "mái sừng" và tên cụ thể của loài có nghĩa là "mạnh". Một số loài khác đã được đặt trong chi này vào những năm gần đây, nhưng chúng đã được chuyển sang các chi khác hoặc được coi là danh pháp đồng nghĩa cơ sở. Hiện tại chỉ còn S. validum và S. novomexicanum, được đặt tên vào năm 2011 từ các hóa thạch được tìm thấy ở New Mexico. Tính chính thống của các loài sau này đang bị tranh cãi.
Stegoceras là một chi khủng long nhỏ, hai chân dài từ 2 đến 2,5 mét (6,6 đến 8,2 ft) và nặng từ 10 đến 40 kg (22 đến 88 lb). Nó có một cột sống cứng và một cái đuôi cứng. Vùng xương chậu rộng, có lẽ do ruột kéo dài. Hộp sọ có dạng hình tam giác với mõm ngắn và mái vòm dày, rộng và tương đối nhẵn ở đỉnh. Mặt sau của hộp sọ có một "mai" dày trên chẩm và nó có một gờ dày trên mắt. Phần lớn hộp sọ được trang trí bởi các lồi gò (hoặc "phần nhô ra") và các nút (hoặc "núm"), nhiều hàng và những cái to tạo thành gai nhỏ trên vùng mai. Răng nhỏ và có cạnh răng cưa. Hộp sọ được cho là bằng phẳng ở động vật chưa thành niên và dần phát triển thành một mái vòm khi lớn lên.
Ban đầu chỉ được biết đến từ các vòm sọ, Stegoceras là một trong những loài pachycephalosaurid được biết đến đầu tiên, và sự không hoàn chỉnh của những dấu tích ban đầu này đã dẫn đến nhiều giả thuyết về mối quan hệ của nhóm này. Một hộp sọ Stegoceras hoàn chỉnh với các bộ phận liên quan của bộ xương đã được tìm thấy vào năm 1924, giúp làm sáng tỏ hơn về những con vật này. Pachycephalosaurid ngày nay được nhóm với các ceratopsian mặt sừng trong nhóm Marginocephalia. Stegoceras là một loài cơ bản (hay "nguyên thủy") so với các loài pachycephalosaurid khác. Stegoceras rất có thể là động vật ăn cỏ và có lẽ nó có khứu giác tốt. Chức năng của mái vòm đã bị tranh luận và các lý thuyết cạnh tranh bao gồm sử dụng trong chiến đấu nội bộ loài (đâm đầu hoặc đâm sườn), phô trương tình dục hay nhận dạng loài. S. validum được biết đến từ thành hệ Công viên khủng long và thành hệ Oldman, trong khi S. novomexicanum đến từ Thành hệ Fruitland và thành hệ Kirtland.